Koçlardan Tavsiyeler: Kendimi İyi Olduğuma Nasıl İkna Ederim?

Merhaba Koç,

Küçükken sahada oynamaktan çok yedek kulübesinde oturdum. Şimdi lise takımında oynuyorum ve forvetimiz ilk maçta sakatlanınca ilk beşe girdim. İşler bununla kalmadı; sezonun yarısında takımın en skorer oyuncusuyum. Koçum ve takım arkadaşlarım performansımdan çok heyecan duysalar da ben onlar gibi değilim. Yerimi hak etmediğimden endişeleniyorum. Attığım her basket, ne kadar önde olursak olalım üzerimde baskı kuruyor. Kaybedersek kendimi suçluyorum ve bu durum günlerce devam ediyor. Yakaladığım serinin tadını çıkarmak isterdim ama tek düşünebildiğim şey, başarısız olursam tekrar yedek kulübesine dönebileceğim. Sadece şansımın yaver gitmeyip hakikaten iyi olduğuma kendimi nasıl inandırabilirim?

Gerçekte İyi Olmadığını Düşünen Bir Sporcu
16 yaşında, basketbol oyuncusu

Hissettiğin duygular şu anda canını sıkıyor olabilir. Ama 20 yıldan uzun zamandır hem oyuncuların duygularıyla hem de kendi duygularıyla uğraşan bir koç olarak sana şunu söyleyeyim: Hissettiklerin yerinde ve değerli. Azimli ve kararlı olduğunu kanıtlıyorlar. 


Sen bir sporcusun, yani illa ki kaybedeceksin. Korku, öfke, ızdırap duyacaksın. Ama kazanacaksın da. O zaman da mutluluk duyacak ve zafer sarhoşu olacaksın. "Kötü" olmadan "iyi"yi bilemezsin.

Benim de kendime acımasız davrandığım oldu. Lisedeyken eyalet tenis turnuvasına katıldım. Bir maçta çift hata yapınca gökyüzüne bağırdığımı ve raketimi yere fırlattığımı hatırlıyorum.

Bunun duygularımı kanalize etmenin en iyi yolu olmadığını biliyordum ama o anda elimde değildi ve önemli olan tek şey de o andı. Geriye baktığımda, tribünde beni izleyen anne babamın buna kızmaması beni çok etkiliyor. John McEnroe gibi davranmamın nedeninin önemsemem olduğunu anlamışlardı.

Bu yüzden duygularından kaçma.

Bununla birlikte, bir duygu çok şiddetli hale geldiği zaman pozitif geri bildirimleri görecek durumda olmayabilirsin. Bu yüzden şimdi durumu dengelemenin bazı yollarına bakalım.

"Dinlemede seçicilik" dediğim şeyi yapıyor olman mümkün. Bu aslında dinleme bile değildir. Biri "Sahadaki hareketlerine bayılıyorum. Sadece üçlüklerini iyileştirmemiz gerekiyor." dedi mi sen şunu duyarsın: "Üçlüklerimi geliştirmem gerekiyor. Şutlarım berbat. Berbat bir oyuncuyum. Berbat bir insanım."

İşler bir anda nasıl da çığırından çıktı, değil mi? Bu düşünme şekli, zirvedeki sporcularında bile sık sık görülür. En iyi oyuncularımdan biri, şut kaçırdığı zaman kendisine çok yüklenirdi. Şutları girmediği için kendisine kızdığı bir gün, onu bir kenara çektim.

"Sence sahada şut yüzden kaç?" diye sordum.

"Hiçbir fikrim yok." dedi.

"O zaman şut kaçırdığın için kendine kızamazsın! Madem tüm gücünü bir istatistiğe yoğunlaştıracaksın, o zaman o istatistiği iyi bilmelisin." dedim ben de.

Aslında o oyuncu, tüm takımda en yüksek yüzdeye sahipti. Ama giren şutlarını görmüyordu. Bu da dinlemede seçiciliğin bir başka çeşididir.

İstatistikler yalan söylemez. Gözlerini kendi istatistiklerine açabilirsen artık böyle bir oyuncu olduğunu anlamaya başlayabilirsin. Koçların ne kadar iyi olduğunu objektif bir şekilde görebilir; ne de olsa onların işi bu. Ayrıca kapasiteni de bildikleri için senden kendini daha fazla geliştirmeni isteyeceklerdir.

Şöyle düşünüyor olabilirsin: "Zaten olay da bu! Onların beklentilerini nasıl karşılayacağım!?" Bu beklentilerin ne olduğunu anladığından emin değilim. Koçlar her zaman kazanmanı beklemez. Her zaman maksimum performans göstermeni bile beklemeyiz. Sadece elinden geleni yapmanı bekleriz.

Kaybetmenin bu işin bir parçası olduğunu her deneyimli koç bilir. Kaybetmekten bu kadar korkmanın nedeni, henüz yeterli "iş deneyimin" olmaması olabilir.

Bir keresinde bir Rhodes Burslu finaliste (yani beklentilerin bile üstüne çıkan birine) koçluk yapmıştım. Başarısızlık korkusu altında eziliyordu. Yaptığı her işte çok başarılı olmuştu, yani kaybetmek ona tamamen yabancıydı. Dibi görünmeyen bir suya bakıp ne kadar derin, ne kadar soğuk olduğunu ya da suda pirana olup olmadığını bilmeyen bir dalgıç gibiydi.

Senin durumun biraz daha farklı: Başarıyı yeni yeni tanıyorsun. Bu kadar yüksekte olmaya alışmamışsın ve ne kadar düşebileceğini bilmiyorsun. Ama iki örnekte de aynı olan bir şey varsa o da bilinmeyen karşısında duyulan korku. O yüzden sana da Rhodes Burslu sporcuma söylediğimi söyleyeceğim: Başarısız olmak gayet normal. Bak bana; kaç defa başarısız oldum ama hala ayaktayım! Aslında, başarısızlıklarım beni daha da güçlendirdi.

Bu, sporcuların çok cesur olduğunu düşünmemin nedenlerinden yalnızca biri. Düşünsene, izleyicilerin önünde başarısız olmak günlük hayatının bir parçası! Zamanının çoğunu, iyi gitmeyebilecek bir şeye ayırıyorsun. Her gün çalışıyorsun, üstelik o günlerin birçoğunun zor geçeceğini de biliyorsun. İşte bu, cesarettir.



Takım arkadaşların ve koçlarının yolculuğu seninkinden farklı değil. Muhtemelen seninle aynı korkuları onlar da duyuyor. Yani yalnız değilsin ve asla yalnız olmayacaksın. Kötü düşünceler seni ele geçirdiğinde bunu aklına getir. Kaygılarının azalmaya başladığını hissedebilirsin.

Koç Banghart