Koçlardan Tavsiyeler: "Anne Baba Baskısıyla Nasıl Başa Çıkabilirim?"
Rehberlik
Eliud Kipchoge'nin koçu Patrick Sang, anne baba baskısı altında yavaşlayan genç bir koşucuya ailesini nasıl eğiteceğini öğretiyor.
Koçlardan Tavsiyeler, zihnini oyunda tutmanı sağlayan öneriler bölümü.
Soru:
Merhaba Koç,
Babam üniversitede sakatlanana kadar Amerikan futbolu oynamış. Annem küçüklüğünde tenis oynamış ve mümkün olsaydı tenis kariyeri yapacağını hep söyler. Okulumun atletizm takımına girdiğimden beri, beni sürekli daha iyi olmaya zorluyorlar. Sanki gerçekleştiremedikleri hayallerini benim üzerimden yaşamaya çalışıyorlar. Atletizmi çok sevmiştim, çünkü bana hitap ettiğini düşünmüştüm. Ama şimdi sanki bunu onlar için yapıyormuşum gibi geliyor. Kontrolü yeniden ele almak, seslerini bastırmak ve koşmaktan yeniden keyif almak için ne yapabilirim?
Baskı Yüzünden Spor Sevgisini Kaybeden Biri
17 yaşında, sprinter
Cevap:
Şu an sana öyle gelmeyebilir ama aslında yolu yarılamışsın.
Austin Texas Üniversitesi'nde koşmaya başladığımda benim de üzerimde benzer baskılar vardı. Baş koç yeni koşucuları istatistiklerine göre seçmişti. Onunla ilk tanışmamızda, bizlere kendimiz ve koşu geçmişimiz hakkında sorular sordu. Bizle konuştukça deneyim seviyemizin onu hayal kırıklığına uğrattığını anlayabiliyordum. Bizden beklentileri vardı ama beklediği gibi çıkmamıştık. Öfkesini gözlerinde görebiliyordum. Böyle bir konumda olmak, insana berbat hissettiriyor.
Daha sonra, başarılı bir takım kurması için koçun üzerinde baskı olduğunu ve bu baskıyı bize yansıttığını öğrendim. Koçun neler yaşadığını öğrenmek, onun kaygılarını kendi kaygılarımdan ayırmama yardımcı oldu ve onunla öfkeyle değil, empati kurarak iletişim kurmamı sağladı. Bir süre sonra bazı denemeler yaptık ve neler yapabileceğimi ona gösterdim. Düşüncelerinin yanlışlığını kanıtlamak, bana özel bir mutluluk hissettirdi. Ama koçun perspektifini anlamasaydım bunu başaramazdım.
"Yolu yarılamışsın" derken bunu kastediyorum. Anne babanın neden bu şekilde davrandığını anlamışsın. Senin de söylediğin gibi, hayallerini senin üzerinden tekrar yaşamaya çalışıyorlar. Burada meselenin performansın değil, onların pişmanlıkları olduğunu biliyorsun. Sırf bunu anlamış olman bile, yaşadığın sorunu alt etme yolunda ilerlemiş olduğun anlamına geliyor. Yolun geri kalanı için de işine yarayabilecek bir başka hikayem var…
1980'lerde, ben atletizme yeni başlarken ülkem Kenya'da koşu sporu büyük değişiklikler yaşıyordu. İnsanlar bu sporu iş bulmak, burs kazanmak, hatta ABD'ye gitmek için fırsat olarak görmeye başlamıştı. Ayrıca koşucuların eşlerinin ve akrabalarının, onları bir gelir kaynağı olarak gördüğünü fark ettim. Koşucunun performans açısından olmasa da, gelir açısından bir şeyler sunmasını bekliyorlardı. Sporcunun üzerinde böyle bir baskı kurmak, koşarken üzerine fiziksel yük bindirmek gibidir. Hemen hemen her durumda yavaşlamasına neden olur.
Bazen yanıt onların sesini bastırmak değil, içinden geçtiğin süreci ve tutkunu anlamalarına yardımcı olmaktır.
Akrabalar genellikle baskı kurmanın kendi hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olacağını düşünür. Onlara bütün mesele, koşucunun yarış gününde kendisini biraz daha zorlamasıymış gibi gelir. Yapılması gereken asıl çalışmanın saatlerce antrenman yapmak ve hazırlanmak olduğunu her zaman görmeyebilirler. En güçlü motivasyon kaynağının içimizde olduğunu bilmeyebilirler.
Anne babanın da eskiden sporcu olduğunu söyledin ama sanki sporcuların yaptığı günlük çalışmayı ve her sporun özveri ve çaba gerektirdiğini unutmuş gibiler. Bence onları antrenmanına davet etmelisin. Isınmanı, esneme hareketleri yapmanı ve engelleri tekrar tekrar aştığını görsünler. Tempon, duruşun ve zihinsel dayanıklılığın üzerinde çalışmana şahit olsunlar. Sporun için neler yaptığını gördükleri zaman, zaten kendini her gün ne kadar zorladığını anlamaya başlayabilirler. Kendi kaygılarını bir kenara bırakıp sana "Başaracaksın!" diyebilirler.
Bazen yanıt onların sesini bastırmak değil, içinden geçtiğin süreci ve tutkunu anlamalarına yardımcı olmaktır.
Bu üzerindeki baskıyı azaltmazsa onlarla konuşman gerekecek. Onların söylediklerinin seni motive etmediğini, tam aksine dikkatini dağıttığını anlat. Onlar kendi sporlarını ne kadar sevdiyse senin de kendi sporunu o kadar sevdiğini söyle. Bunu yapmak için cesaretini toplamalısın. Ama emin ol, buna değecek.
Şu anda anne babanla konuşabilseydim onlara sporunu bu kadar seven bir kızları olduğu için ne kadar şanslı olduklarını söylerdim. Koşuya karşı duyduğun sevgiyi yok etmek yerine korumaları, üzerine titremeleri ve seni desteklemeleri gerektiğini söylerdim. Ayrıca şu andaki davranışlarının onlara istedikleri şeyi vermeyeceğini söylerdim. İçindeki ateşi güçlendirmek istiyorlarsa ona alan tanımaları gerektiğini bilmeliler.
Bir de üçünüze bir hatırlatma yapmak istiyorum: Hepiniz aynı şeyi istiyorsunuz. Hem sen hem de anne baban, tüm potansiyelini ortaya çıkarmanı istiyorsunuz. Bu hedefe giden yolun baskı değil destekle aşılacağını anlamalarına yardımcı olabilirsen koşmaktan yeniden keyif alacağına şüphem yok. Hem anne baban da (sağlıklı bir mesafeden) daha mutlu olabilir.
Koç Sang
Patrick Sang, Kenyalı koşu koçu ve eski koşucudur. 2002'de Eliud Kipchoge'nin koçu olan Sang, Kipchoge'nin Olimpiyat altın madalyası kazanmasına, maraton dünya rekorunu kırmasına ve maratonu iki saatten kısa sürede koşan ilk koşucu olmasına yardımcı oldu. Kenya formasıyla yarışmalarda koşan Sang; 1991 Dünya Atletizm Şampiyonası, 1992 Olimpiyatları ve 1993 Dünya Atletizm Şampiyonası'nda 3.000 metre engelli koşu gümüş madalyası kazandı. Üniversiteyi Austin Texas Üniversitesi'nde okuyan Sang, okulunun 3.000 metre engelli koşu rekorunu kırdı.
Spor veya fitness'ta zihin yapısının geliştirilmesi hakkındaki sorunu askthecoach@nike.com adresine e-postayla gönder.
Fotoğrafçı: Kyle Weeks
Kendini İleriye Taşı
Zihin yapısı, hareket, beslenme, güç toplama ve uyku hakkında uzmanlarca desteklenen rehberlik içeriklerine erişmek için Nike Training Club uygulamasına göz at.
Kendini İleriye Taşı
Zihin yapısı, hareket, beslenme, güç toplama ve uyku hakkında uzmanlarca desteklenen rehberlik içeriklerine erişmek için Nike Training Club uygulamasına göz at.