Pokonaj mentalną blokadę

Strach, który paraliżuje Cię przed zjazdem na nartach za bardziej doświadczonym znajomym. Przeświadczenie, że za nic w świecie nie uda Ci się wygłosić prezentacji, mimo że masz ją świetnie opanowaną. Milczenie podczas calla z nowym zespołem, ponieważ brak Ci wiary, że to miejsce dla Ciebie.

Strach, brak pewności siebie czy poczucie bycia w niewłaściwym miejscu mogą powstrzymać Twój rozwój. „Często te mentalne blokady są efektem wpływu hormonów, takich jak adrenalina czy kortyzol, które zalewają ciało w groźnych lub stresujących sytuacjach” – wyjaśnia dra Regine Muradian, dyplomowana psycholożka kliniczna zajmująca się lękiem przed występowaniem. Hormony te mogą uruchomić w ciele reakcję „uciekaj lub walcz”. Jej efektem są liczne objawy fizyczne, wysokie tętno, ucisk w klatce piersiowej czy pocące się dłonie, a także poczucie, że nie jesteś w stanie się ruszyć – dławi Cię presja i tracisz grunt pod nogami. Jednak według badań nie jest to coś, z czym sobie nie poradzisz.

Możesz myśleć, że tylko Ty masz problemy w takich momentach, ale to nieprawda. „Nieradzenie sobie z presją to sprawa powszechniejsza, niż myśli wiele osób. Nawet profesjonaliści i profesjonalistki się z tym mierzą” – mówi Greg Chertok, dyplomowany konsultant ds. mentalności i sportu, który współpracuje ze sportowcami i sportowczyniami biorącymi udział w takich wydarzeniach jak Super Bowl czy Puchar Stanleya, a nawet w najważniejszych zawodach świata. (Pomyśl tylko, ile świetnych zespołów przegrało mecz jednym punktem czy golem).

Lepsze od znajdowania się w takim towarzystwie są te proste techniki, które pomogą Ci oczyścić umysł i zdecydowanie stawić czoła wyzwaniu. Oto trzy powszechne mentalne blokady, które mogą sprawić, że poczujesz dławiącą presję – oraz sposoby ekspertów i ekspertek na uwolnienie się od nich.

Objawy: mimo ćwiczeń, przygotowań i prób po prostu nie jesteś w stanie wystąpić.

Przyczyny: „najlepsi sportowcy i najlepsze sportowczynie oraz ludzie odnoszący największe sukcesy często wizualizują sobie efekty swoich działań, gdy przygotowują się do ważnego wydarzenia” – mówi Muradian. „Łatwo można jednak doprowadzić do tego, że myśli się o czymś za dużo i stara się kontrolować każdy najmniejszy detal” – dodaje.

Gdy opanujesz już daną czynność w takim stopniu, że wykonujesz ją automatycznie, przesadne skupianie się na niej może przynieść więcej szkód niż korzyści. „Gdy zaczynasz mieć obsesję na punkcie kontroli ruchu nadgarstka przy rzucie osobistym czy wymachu kija, automatyzmy w Twoim mózgu się rozpadają, a sama czynność wydaje się obca i niemożliwa do wykonania” – mówi Chertok.

Rozwiązanie: „po pierwsze, przypomnij sobie, że masz umiejętności, które wystarczą do odniesienia sukcesu” – mówi Muradian. Aby zwiększyć swoją pewność siebie, pomyśl o ostatniej sytuacji, gdy udało Ci się stawić czoła wyzwaniu. Następnie skieruj uwagę na coś innego, a nie na czynność, którą tak starasz się kontrolować. „Skoncentruj się na zewnętrznych czynnikach, takich jak cele, piłka czy przeciwnicy lub przeciwniczki, zamiast na samym procesie myślenia, który bywa paraliżujący” – mówi Chertok. Może być to coś tak prostego jak skupianie uwagi na osobie, do której podajesz, zamiast na stronie technicznej tego podania, lub wyobrażanie sobie rozmowy z określoną osobą z publiczności zamiast myślenia o każdym słowie przemówienia.

Objawy: poczucie, że jesteś tu, gdzie jesteś – w finale, ostatnim etapie rekrutacji czy na ceremonii rozdania nagród – dzięki szczęściu, a nie umiejętnościom, wytrwałości czy talentowi.

Przyczyny: czasami syndrom oszusta sprowadza się do niskiego poczucia własnej wartości. „Często przydarza się to osobom, które nie wierzą we własne możliwości lub są przekonane, że nic, co zrobią, nie będzie wystarczająco dobre” – mówi Muradian. Syndrom może pojawić się też, gdy zbytnio przejmujemy się tym, co pomyślą o nas inne osoby. „W takim przypadku często bardziej zależy nam na tym, aby nie wypaść źle, niż aby wygrać” – tłumaczy Chertok – „więc gdy już uda się wygrać, nie czujemy się z tym komfortowo”.

Rozwiązanie: gdy zauważasz, że Twoim umysłem zaczyna rządzić przekonanie, że jesteś oszustem, walcz z tym. „Ważne, aby zagłuszać te negatywne myśli, ponieważ tak naprawdę to one są oszustem” – wyjaśnia Muradian. „Skuteczny sposób na blokowanie negatywności to pomyślenie o najlepszych komplementach, jakie otrzymało się w związku ze swoimi umiejętnościami” – radzi. Uwierz w to, że ludzie, którym ufasz, potrafią właściwie ocenić Twoje zdolności.

A co najważniejsze, pamiętaj, że takie trudności są częścią bycia człowiekiem, a osoby, które zrobiły największe postępy, nauczyły się po prostu, jak je pokonywać. „Prawda jest taka, że nikt nie wie, co robi” – mówi Chertok. „Pamiętając o tym, możemy ruszyć do przodu ze świadomością, że nasze doświadczenia to coś normalnego. Możemy też bardziej skupić się na zadaniach, które mamy przed sobą”.

Do zobaczenia na czarnym stoku!