Maak meisjes warm voor sport

Het is 2021. De Verenigde Staten hebben een vrouwelijke vicepresident. 's Werelds grootste bank heeft een vrouwelijke CEO. Twee vrouwen werden genomineerd voor de Oscar voor beste regisseur (en een van hen heeft hem gewonnen). Oftewel: vrouwen hebben de toekomst. Maar wat sporten betreft spelen ze nog steeds tweede viool.

De Serena's en Shalane's van de wereld beleven gouden tijden, maar de harde werkelijkheid is dat vrouwelijke atleten sterk ondervertegenwoordigd zijn. Uit een rapport van de Women's Sports Foundation (WSF) over meisjes tussen de 7 en 13 jaar blijkt dat meisjes later beginnen met sporten dan jongens. De kans dat een tienermeisje sport is 15% kleiner dan bij een tienerjongen. Van de meisjes die wel sporten, stoppen er twee keer zoveel voor hun veertiende levensjaar als bij de jongens. En 1 op de 3 meisjes die na die leeftijd nog wel sport, stopt er alsnog mee tegen het eind van haar tienertijd, terwijl dat bij jongens slechts 1 op de 10 is. Deze cijfers zijn afkomstig uit een recent rapport van de organisatie Canadian Women & Sport.

Waar komt dit door? Nou, meisjes moeten gigantisch veel hordes nemen voor ze sport in al haar glorie kunnen beleven: van wat er zich allemaal afspeelt in hun lichaam, tot wat onze samenleving hun allemaal wijsmaakt over hun potentieel.

Neem het biologische aspect. Daar waar jongens doorgaans meer zelfvertrouwen krijgen als hun spiermassa begint toe te nemen, hun stem zwaarder wordt en er haarsprietjes op de borst verschijnen, worden meisjes vaak juist zelfbewuster en boeten ze in aan zelfvertrouwen als borstgroei, ongesteldheid en hormonen om de hoek komen kijken, aldus Mary Fry, hoofd van de afdeling Sport- en bewegingspsychologie van de universiteit van Kansas. Door die veranderingen zien meisjes soms liever af van sporten. En dan is er social media, waarop kinderen zichzelf constant met anderen vergelijken. Hierdoor kan hun zelfbeeld een deuk oplopen en dat kan reden zijn voor meisjes (en ook jongens) om sporten helemaal links te laten liggen.

Familiedynamiek en genderstereotypen spelen ook een rol in dit verhaal. Ouders (of ouderfiguren) zijn over het algemeen degenen die sport introduceren in het leven van hun kinderen, maar in veel huishoudens zie je dat meisjes veel minder worden betrokken bij sportactiviteiten dan jongens, vertelt Karen Issokson-Silver, vicevoorzitter Research and Education bij WSF. "In sommige gezinnen zie je dat vaders veel sneller een balletje trappen met een zoon dan met een dochter op jonge leeftijd", stipt ze aan. Zonder de steun van het thuishonk krijgen meisjes mogelijk pas op veel latere leeftijd interesse in sport, of misschien zelfs nooit.

Onze cultuur is jammer genoeg ook een factor. Gemiddeld gaat 5% van de zendtijd voor sport naar vrouwensport, terwijl mannensport de overige 95% krijgt, blijkt uit onderzoek van USC en Purdue. Ook verdienen vrouwen in veel sporten 15 tot 100 procent minder dan hun mannelijke evenknie. Dit geeft de indruk, zeker aan beïnvloedbare kinderen, dat vrouwelijke atleten op de een of andere manier minder belangrijk zijn of minder waard zijn, zegt Issokson-Silver. Doordat zoveel meer meisjes dan jongens al vroeg stoppen met sporten (en er een gebrek is aan vrouwelijke coaches), hebben meisjes dus lang niet zoveel atleten van hun eigen geslacht om naar op te kijken als jongens, waardoor de cyclus in stand wordt gehouden.

Karen Issokson-Silver
Vicevoorzitter Research and Education bij de Women's Sports Foundation.

Kinderen die sport omarmen, profiteren op allerlei vlakken. Volgens het onlangs verschenen Girls and Sports Impact Report hebben meisjes die wel sporten meer zelfvertrouwen op elke leeftijd en halen ze betere cijfers dan meisjes die niet sporten. Andere onderzoeken tonen een verband aan tussen sporten in de jeugd en een betere fysieke en mentale gezondheid, een positiever lichaamsbeeld, meer kansen om sociale banden te ontwikkelen en betere leiderschapsvaardigheden. En, geheel volgens verwachting, "is de kans groter dat jonge meisjes die sporten hun hele leven lang actief blijven, waardoor hen dus een gezondere toekomst te wachten staat", aldus Issokson-Silver. Dus ja, sporten is belangrijk.

We moeten het allemaal beter doen voor de meisjes in ons leven. En dat kunnen we. Eerlijk gezegd is het niet eens heel moeilijk. Noem (en deel) om te beginnen dit draaiboek om meisjes enthousiast te maken voor sport... en om ze er verslingerd aan te maken.

De manier waarop je zelf sport en hoe je erover praat kan een groot verschil maken in hoe een meisje tegenover sporten staat, zegt Megan Bartlett, oprichter van het Center for Healing and Justice Through Sport, die met Nike samenwerkte aan de Coaching Girls Guide. Hoe actiever je zelf bent en hoe positiever je praat over je sportieve ondernemingen ('Ik heb zoveel zin om vandaag te gaan hardlopen!'), hoe groter de kans is dat ze er zelf ook een positief beeld bij vormt, vertelt Barlett. "Wat net zo belangrijk is, is om samen met haar aan sport en spel te doen", voegt Fry eraan toe. Dus of ze nu 3 of 13 is, laat haar een activiteit kiezen (zo is het leuker voor haar) en ga ermee aan de slag.

En vergeet ook niet de juiste sportspullen voor haar in huis te halen, waaronder sport-bh's, schoenen en kleding die haar in haar beweging ondersteunen. Kom naar zoveel mogelijk trainingen en wedstrijden om haar toe te juichen, ga met haar naar een amateurwedstrijd tussen vrouwen en praat met haar over sport zoals je ook met haar over school of vrienden praat. Al die stappen kunnen haar helpen om sport te gaan zien als een natuurlijk en leuk onderdeel van het leven, zegt Issokson-Silver. En ze kunnen haar het nodige zelfvertrouwen geven om aan het sporten te blijven.

"Zelfs als ze van hun sport houden, stoppen meisjes er soms mee als ze zich niet gewenst, gesteund en gewaardeerd voelen door hun coach", zegt Issokson-Silver. Help haar op weg door een coach te vinden die elk meisje als een individu beschouw, en niet enkel als speler; een coach die een band met haar opbouwt waarin ze zich vrij voelt om openhartig te spreken; een coach die aan haar duidelijk maakt dat die waardeert dat ze komt opdagen en haar best doet, aldus Issokson-Silver. Ook moet het voor de coach niet alleen maar om winnen draaien. Uit onderzoek van WSF bleek dat coaches die hun spelers een uitdaging bieden, maar de nadruk op plezier en persoonlijke groei leggen, meisjes beter liggen dan coaches voor wie alleen de winst telt.

Als je meer wilt weten over een bepaald sportprogramma op school of in de omgeving, is het volgens Fry een goed idee om met ouders in de buurt of in online groepen te praten van wie de kinderen eraan deelnemen of hebben deelgenomen. "Het is ook een goed idee om zelf eens een training bij te wonen om te zien hoe de meiden worden begroet, hoe de coach met hen omgaat tijdens de training en hoe de training wordt afgerond", zegt Viv Holt, hoofd van Youth Sport Trust International, die ook heeft bijgedragen aan de Nike Coaching Girls Guide. "Of nog beter: praat zelf eens met de coach. Hoe die met jou omgaat geeft een goed beeld van hoe die met je kleine omgaat", voegt ze eraan toe.

Als je er constant op hamert dat ze beter moet presteren dan haar teamgenoten of tegenstanders, zal ze waarschijnlijk meer druk dan steun ervaren en drijf je haar mogelijk voorgoed weg van het sporten. Leer haar daarom om vooral met haar eigen prestaties bezig te zijn.

"Druk haar op het hart dat ze geen enkele controle heeft over hoe goed anderen spelen, maar dat ze de volledige controle heeft over hoe erg ze elke dag haar best doet", zegt Fry. Moedig haar aan om een persoonlijk doel te stellen, zoals aan haar tennisopslag of een bepaalde zwemslag te werken, zodat ze zelf merkt dat ze vooruitgang boekt. Feliciteer haar ook bij kleine verbeteringen, zodat ze begrijpt dat hard werken loont en ze zich trots voelt.

Zeg dingen als 'Je doet het heel goed' en 'Het is zo leuk om je beter te zien worden', waarmee je de nadruk legt op vooruitgang in plaats van op resultaat, zegt Diana Cutaia, oprichter van Coaching Peace Consulting. Zo neem je de spanning bij hen weg en bevorder je het spelplezier.

Voor een kind kan het doorslaggevend zijn of die zich een waardevol lid van het team voelt in de beslissing om wel of niet te blijven sporten. Voor meisjes speelt dit des te meer. "Het doet er niet toe of ze heel bedreven zijn in de sport zelf, zolang ze maar erkenning voelen voor de bijdrage die ze leveren", aldus Issokson-Silver.

Een goede coach doet dit al, maar je kunt dat gevoel van erkenning voor haar versterken door haar bevestiging te geven. Herinner haar eraan hoe de andere meiden naar haar komen als ze met iets zitten of een probleem hebben, of hoe ze met haar enthousiasme de sfeer altijd weet te verbeteren als het team achter staat, raadt Issokson-Silver aan. En, voegt Cutaia daaraan toe, juich haar niet alleen toe op de dagen dat het goed gaat, maar ook op de dagen dat het wat minder gaat, zodat ze ziet dat je om haar geeft en niet alleen om haar prestaties.

Een aantal onderzoeken heeft aangetoond dat de kans dat een vrouw een perfectionist wordt groter is dan dat een man dat wordt, en dat de basis daarvoor vaak al in de kindertijd wordt gelegd, zegt Fry. Het is heel belangrijk om meisjes te leren dat fouten maken, zoals een ongeoorloofde overtreding maken of een bal laten vallen, erbij hoort in het leven, en zelfs een cruciaal onderdeel van het leerproces is.

De eerste stap is om haar het vertrouwen te geven dat ze het aankan om de gevolgen van haar fouten te ondervinden. Maak het woord 'dapper' vast onderdeel van je vocabulaire, en juich het toe elke keer dat je haar of een teamgenoot iets nieuws ziet proberen of een risico ziet nemen (bijvoorbeeld een doelpoging ondernemen van grote afstand).

Als ze dan een fout maak, praat er dan ook over met haar. Maar plaats die fout ook in perspectief, zegt Holt. "Mensen, zelfs kinderen, zijn nu eenmaal geneigd om zich te fixeren op dat ene foutje, ook al hebben ze ook 20 dingen wel goed gedaan", zegt ze. "Spoor haar aan om na te denken over de fout en welke les ze daaruit kan leren om te groeien, en verplaats dan de aandacht naar alle dingen die ze goed heeft gedaan." Volgens Holt helpt het ook om je eigen fouten met haar te delen, zodat ze inziet dat het allemaal zo erg nog niet is.

Laat haar tot slot haar sport niet opgeven, tenzij het echt niet klikt tussen haar en haar coach. Problemen als te weinig speeltijd krijgen, zich minder bedreven voelen dan haar teamgenoten of te weinig liefde voor de sport hebben kun je oplossen door met haar te praten over wat winnen nu echt voor haar betekent, zegt Barlett. "Vestig de aandacht op iets waar ze beter in is geworden of op dat ze via de sport veel nieuwe vrienden heeft gemaakt en help haar om een doel te stellen dat daarmee te maken heeft voor haar laatste weken met het team", zegt ze.

Wie het een heel seizoen volhoudt, krijgt daar zoveel voldoening en een gevoel van zelfredzaamheid van, zegt Bartlett. Zelfs als meisjes daarna voor een andere activiteit kiezen. Dat doorzettingsvermogen kan het verschil in de statistieken maken — en sport voorgoed veranderen.

Bekijk de Coaching Girls Guide, waaraan Nike heeft meegewerkt als onderdeel van de Made to Play missie, voor meer advies om kinderen, en vooral meisjes, geïnteresseerd in sport te houden. En luister naar een speciale aflevering van Trained met kindersportpsycholoog en atleet Jim Taylor.