Theland Kicknosway loopt voor zichzelf en zijn community
Cultuur
Maak kennis met de 17-jarige atleet, danser en activist, die zich door beweging verbonden voelt met zijn native cultuur en daarmee anderen iets leert over de geschiedenis erachter.
'Terug naar de natuur' is een serie over atleten die de natuur opzochten en daar hun balans vonden.
Theland Kicknosway beweegt ritmisch met de muziek mee. Het is een gevoel, een energie, een manier om zich te uiten die hij al bijna zijn hele leven kent. Hij danst om de trommels van zijn stam heen om zijn inheemse afkomst te vieren en te eren. Hij loopt over de straten in en rond zijn buurt om een gezonde levensstijl te promoten en aandacht te vestigen op belangrijke problemen waar zijn mensen mee te maken hebben. Voor hem staat de beweging van zijn lichaam voor een hoger doel. "Wanneer ik dans of loop, voel ik die spirituele energie, die verbinding met het land", zegt hij.
Theland danst traditioneel uitgedost in de Mer Bleue Bog-bossen. "Wanneer ik dans of loop, voel ik die spirituele energie, die verbinding met het land", zegt hij.
Theland is nog maar 17 en lid van de Cree en Potawatomi 'First Nations'. Hij woont in het Canadese Ottawa. Hij loopt hard, is powwow-danser, zanger en een landelijk bekende pleitbezorger voor inheemse zaken én eindexamenscholier. Zijn motivatie voor alles wat hij doet is duidelijk. "Ik doe dit in de hoop anderen het licht te laten zien", zegt Theland, die een aanzienlijk aantal volgers heeft op social media.
Theland zegt hij al rent sinds hij kon lopen. Eerst om zijn energie als jongetje kwijt te kunnen. Later, toen hij een jaar of 8-9 was, deed hij mee aan crosscountry- en atletiekwedstrijden. Net als bij veel hardlopers gebruikt hij het nu om tot zichzelf te komen.
Theland staat tussen de bomen langs de Mer Bleue Bog Trail. "Wat volgens mij belangrijk is binnen onze gemeenschappen is dat we ook meer aandacht krijgen voor gezond leven", zegt hij.
"Hardlopen zet stress en spanning tijdelijk stil, je let op elke stap, op hoe je met de wind mee loopt, hoe je alle elementen om je heen voelt", legt hij uit. "Ik ben vanochtend toevallig gaan lopen en hoorde de vogels fluiten. Het was zo heerlijk om eropuit te gaan en te zien wat voor andere mooie dingen er op de wereld zijn."
Vandaag de dag dient hardlopen een hoger doel, voor hem en zijn inheemse gemeenschap. Vanaf 2015 begon Theland aan een jaarlijkse epische run van meer dan 128 kilometer in 4-6 dagen. Met deze run wil hij meer aandacht vragen voor het lot van MMIWG2S, vermiste en vermoorde inheemse vrouwen, meisjes en tweezielsidentiteiten, (MMIWG2S staat voor 'Missing and Murdered Indigenous Women, Girls and Two-Spirit People'. Two-Spirit is een pan-inheemse term voor mensen die zich als LHBTIQ+ identificeren) en om geld in te zamelen om de kinderen, en andere naasten en nabestaanden te steunen.
Met de run willen we 'het geschenk dat hardlopen is inzetten om iets goeds te doen".
Theland zorgt ervoor dat hij zich regelmatig aardt in de natuur. "Ik hoop anderen het licht te laten zien en te inspireren dat dit onze manier van leven is, en dat het iets goeds is", zegt hij.
Toen hij negen was begon Theland vragen te stellen over de kinderen van MMIWG2S. "Ik ging als kind naar wakes, ik zong liedjes", weet hij nog. "Maar ik vroeg me af: 'Waar gingen deze kinderen heen en wat gebeurt er daarna?' Als kind bekommerde ik me om andere kinderen."
Zijn tante, Bridget, is mede-oprichter van een stichting die de nabestaanden van vermoorde vrouwen ondersteunt. Theland, geïnspireerd door andere atleten die sport inzetten om ergens aandacht voor te vragen, kreeg een idee. "Ik zei: 'Ik wil door heel Canada hardlopen.' Mijn moeder had gelijk iets van: ho, wacht even, Canada is echt heel groot. En ik zei: 'Laten we dan door Ontario fietsen, laten we dit of dat doen.' Uiteindelijk kwamen we op: 'Tante Bridget, mag ik naar je huis rennen?'
Door de jaren heen hebben meer vrienden en familieleden zich bij Theland aangesloten. Op dit moment is Theland bezig met de planning van zijn eerste nationale run voor het goede doel. "Het is beslist een hele opgave, maar met de steun en liefde van onze mensen moet het lukken", zegt hij. Op dit moment doet hij onderzoek naar mogelijke routes en het klimaat om hopelijk in de zomer van 2021 van Vancouver naar Ottawa te lopen. Dat is een uitputtende tocht door de Rocky Mountains, over de uitgestrekte prairies en door het wilde Canadian Shield, een grote regio met blootliggende Precambrische rotsen.
Theland praat over zijn spirituele en culturele reis tijdens een wandeling door de natuur van het Mer Bleue Bog.
Fit blijven en goed eten vormen een belangrijk onderdeel van zijn dagelijks leven. Om te trainen voor wat neerkomt op een reeks aaneengesloten marathons, wisselt Theland zijn dagen af tussen hardlopen en fietsen. "We proberen er elke dag op uit te gaan, ervoor te zorgen we voedzaam eten en ons zo goed mogelijk voor te bereiden", zegt hij. Hij traint vaak met vrienden en nodigt iedereen die wil uit om de hele route of een deel mee te lopen.
Hij schrijft zijn ouders toe dat ze hem een sterk besef van identiteit en cultuur hebben meegegeven. Zijn moeder, Elaine, is Peter Ballantyne Cree Nation en Swampy Cree uit noordelijk Saskatchewan, en zijn vader, Vince, is Potawatomi van de Walpole Island First Nation (ook wel Bkejwanong) uit zuidelijk Ontario.
Net als hardlopen ligt Thelands band met zijn cultuur stevig verankerd in het respect voor de natuur.
Theland speelt een nummer op zijn handtrommel als dankbetuiging en eerbetoon aan de rivier de Rideay. "Als ik een lied zing of een trommel bespeel, of als ik alleen die energie — die spirituele energie — voel, dan voel ik me één. Dan voel ik me thuis", zegt hij.
"Hardlopen zet stress en spanning tijdelijk stil, je let op elke stap, op hoe je met de wind mee loopt..."
Theland probeert zoveel mogelijk dansen op powwows en inheemse culturele feesten bij te wonen. Dansers in kleurrijke kleding en hoofddeksels voeren verschillende soorten dansen uit op muziek die deels traditioneel, deels modern is. Theland danst al van jongs af aan op powwows in Ontario en Quebec. Hij en zijn ouders zijn vaak aanwezig op de zogeheten 'powwow trail', de serie culturele evenementen in het weekend waarin inheemse mensen optreden.
"Ik zelf ga door met me sterk maken voor mijn cultuur", aldus Theland. "Ik ben trots op de kennis die ik bezit. Ik hoop die op een goede manier uit te dragen en later aan mijn kinderen en kleinkinderen door te geven."
Zijn vader, Vince, vlecht Thelands haar in de tuin van hun huis in Ottawa. "Dat ik hier aandacht voor kan vragen, dat ik mijn lange vlechten kan dragen, er trots op kan zijn, dat ik ze aan andere jonge mannen in onze gemeenschap kan laten zien... Het is belangrijk dat mensen een voorbeeld hebben", zegt hij. "Ik hoop dat ik andere heb weten te inspireren hetzelfde te doen."
Theland heeft al een publiek waarmee hij zijn verhaal kan delen om zijn stem nog luider te kunnen laten horen en om het verhaal over zijn gemeenschap en doelen waar hij zich hard voor maakt verder te kunnen verspreiden. Hij vertelt zijn 450.000 volgers op social media over inheemse cultuur en geschiedenis. "Ik heb een video met bijna 5 miljoen views, en daarin praat ik alleen maar over het belang en de waarde van jongens met vlechten", zegt hij. In veel inheemse culturen hebben jongens en mannen lang haar. Er is een groeiende beweging die die traditie in ere wil herstellen. Op andere video's laat hij zien hoe hij zijn powwow-attributen aantrekt.
"Ik ben zo blij en dankbaar dat ik op deze manier voor mensen kan dansen, dat ik wat van mijn gewaden en hoofddeksels kan laten zien", zegt Theland. "En om mensen te laten zien dat we sterk en veerkrachtig zijn ondanks alles wat ons is overkomen."
"Ik zeg altijd dat ik al zong en danste voordat ik werd geboren", aldus Theland, vol trots poserend in zijn traditionele uitdossing.
Een van zijn favoriete outfits voor de hoepeldans is gemaakt met een glinsterend, kleurrijk materiaal dat hij ooit op een powwow-markt kocht. Een tante hielp hem bij het maken van dit gewaad, dat levendig kleurt bij de oplichtende led-hoepels die hij online bestelde. "De hoepeldans hoort bij het Hopi-volk uit Arizona, voor zover ik weet", legt Theland uit. "De dans vertelt een verhaal. Terwijl je [de hoepels] samen beweegt, maak je verschillende afbeeldingen van de natuur, van verschillende wezens die je in de schepping kunt zien."
Het huis van Theland staat vol traditionele spullen, zoals trommels en andere percussie-instrumenten, en medicinale planten, zoals veenreukgras en salie. Hij vertelt dat deze dierbare voorwerpen en de energie in het huis hem dicht bij zichzelf houden, wat extra belangrijk is nu hij aan zijn examenjaar begint.
Buiten zijn de kracht van het hardlopen en dansen net zo tastbaar en krachtig bij de balans die hij weet te houden in alles wat hij doet. "Als ik een lied zing of een trommel bespeel, of als ik gewoon die energie, die spirituele energie voel, dan voel ik me één. Dan voel ik me thuis", zegt hij.
Tekst: Waubgeshig Rice
Fotografie: Karen Joyner
Gerapporteerd: september 2020