Zapytaj trenera: jak trzymać rodziców na dystans?

Cześć, trenerze!

Mój tata, do czasu aż odniósł kontuzję, grał na studiach w piłkę nożną. Moja mama grała w młodości w tenisa i gdyby miała taką możliwość, zostałaby profesjonalistką. Teraz gdy dostałam się do szkolnej drużyny lekkoatletycznej, cały czas naciskają na mnie, abym dawała z siebie więcej. Wygląda na to, że chcą wynagrodzić sobie w ten sposób niespełnione marzenia. Zakochałam się w lekkoatletyce, ponieważ było to coś całkowicie mojego. Teraz mam wrażenie, że robię to dla nich. Jak mogę odzyskać kontrolę nad moim sportem i wyciszyć ich głosy, tak aby ponownie czerpać radość z biegania?

Tracąca radość ze sportu
17-letnia sprinterka

Być może jeszcze tego nie dostrzegasz, ale jesteś już w połowie drogi.

Gdy zacząłem trenować bieganie na Uniwersytecie Teksasu w Austin, również musiałem zmierzyć się z taką presją. Trener stworzył nowy zespół głównie na podstawie naszych statystyk. Gdy więc spotkaliśmy się z nim po raz pierwszy, miał wiele pytań o nas samych i naszą przeszłość związaną z bieganiem. Gdy słyszał kolejne odpowiedzi, widać było, że robi się coraz bardziej rozczarowany naszym brakiem doświadczenia. Miał wobec nas określone oczekiwania, które nie pokrywały się z rzeczywistością. Był wściekły. Widać było to po jego oczach. A to fatalne uczucie.

W końcu dowiedziałem się, że trener sam był pod wielką presją. Oczekiwano od niego zbudowania zwycięskiego zespołu, a on przenosił tę presję na nas. Wiedza na temat jego sytuacji pomogła mi oddzielić jego nerwy od moich własnych, a także pozwoliła mi odnosić się do niego z empatią, a nie ze złością. Wkrótce mieliśmy próbne biegi, więc mogłem pokazać mu, na co mnie stać. Wierz mi, możliwość udowodnienia mu, że się mylił, była wielką satysfakcją. Nie mógłbym jednak zrobić tego, gdybym nie znał jego perspektywy.

Właśnie dlatego uważam, że jesteś w połowie drogi. Włożyłaś już wiele wysiłku, aby zrozumieć, dlaczego Twoi rodzice zachowują się w ten sposób. Tak jak mówisz, starają się jeszcze raz przeżyć swoje marzenia – tym razem poprzez Ciebie. Wiesz, że nie chodzi o Twoje wyniki, a o ich żal. Ta świadomość już na starcie daje Ci przewagę, która pozwoli Ci z tym sobie poradzić. Mam kolejną historię, która może Ci pomóc…

Gdy zaczynałem swoją przygodę z lekkoatletyką w latach 80., bieganie przechodziło w mojej ojczyźnie, Kenii, wielkie zmiany. Ludzie zaczęli dostrzegać, że sport to szansa na pracę, stypendium, a nawet wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Ja natomiast zauważyłem, że rodziny biegaczy patrzą na nich jak na źródło dochodów. Zaczęli mieć wobec nich oczekiwania związane nie z wynikami sportowymi, a z zarobkami. Nakładanie na sportowców takiej presji jest jak nakładanie na nich fizycznego ciężaru. Niemal dosłownie ich to spowalnia.

Krewni czasami myślą, że nakładanie presji pomoże im osiągnąć ich cele – niezależnie od tego, jakie one są. Wydaje im się, że chodzi tylko o to, że biegacz postara się trochę bardziej podczas zawodów. Nie dostrzegają, że prawdziwy wysiłek kryje się w godzinach treningów i przygotowań ani że największa motywacja bierze się z naszego wnętrza.

Mówisz, że Twoi rodzice sami byli sportowcami. Wygląda jednak na to, że zapomnieli o codziennych trudach i poświęceniach, których wymaga uprawianie sportu. Myślę, że mogłabyś zaprosić ich na trening. Pokaż im, jak się rozgrzewasz, rozciągasz i wykonujesz kolejne starty. Pokaż im, jak pracujesz nad tempem, postawą i mentalną wytrwałością. Gdy zobaczą, jak naprawdę wygląda Twój sport, być może zrozumieją, że już dajesz z siebie wszystko każdego dnia. Może będą w stanie odpuścić i przyznać Ci rację.

Czasami odpowiedzią nie jest wyciszenie rodziny, ale zaangażowanie jej członków, po to, aby zrozumieli cały proces oraz Twoją pasję.

Jeśli to nie pomoże, będziesz musiała poważnie z nimi porozmawiać. Powiedz im, że ich komentarze działają na Ciebie rozpraszająco, a nie motywująco. Powiedz im, jak bardzo kochasz swój sport – tak jak oni kochali swoje. To odważny krok. Ale nie będziesz go żałowała.

Jeśli Twoi rodzice byliby teraz koło mnie, powiedziałbym im, że mają szczęście, że mają córkę, która naprawdę kocha swój sport. Powiedziałbym im, że miłość do biegania to coś, o co należy dbać. Nadmierna presja może doprowadzić tylko do wypalenia. Powiedziałbym im też, że to, co właśnie robią, nie pomoże im osiągnąć tego, co chcą. Dodałbym też, że aby podtrzymać ogień, który w sobie masz, powinni dać mu trochę tlenu.

A oto przypomnienie dla całej Waszej trójki: wszyscy chcecie tego samego. Zarówno Ty, jak i Twoi rodzice chcecie, aby udało Ci się zrealizować Twój potencjał. Jeśli pomożesz im zrozumieć, że drogą do tego jest wsparcie, a nie presja, nie mam wątpliwości, że odzyskasz radość z biegania. Twoim rodzice też będą się tym cieszyć – ze zdrowego dystansu.

Trener Sang