Zapytaj trenera: jak zapanować nad nerwami na starcie?

Coaching

Sportowiec z college’u nie może się doczekać, aż wybiegnie… prosto ze stadionu. Patrick Sang – trener Eliuda Kipchoge – ma dla niego kilka przydatnych rad.

Ostatnia aktualizacja: 10 sierpnia 2021

Czas czytania: 6 min

Jak według trenera Patricka Sanga radzić sobie z lękiem przed porażką

Dział Zapytaj trenera to porady, które pomogą Ci utrzymać odpowiednią motywację.

Pytanie:

Cześć, trenerze!

Biegam, od kiedy nauczyłem się chodzić. To zawsze był mój sport. Chodzę do pierwej klasy liceum i jestem najszybszym biegaczem w moim zespole, a także jednym z najlepszych w całym stanie. Wszyscy na mnie patrzą – moja rodzina, moi znajomi, koledzy z zespołu i trenerzy, a także osoby zajmujące się rekrutacją na studia – ta presja zaczyna mnie przygniatać. Mam wrażenie, że jedyny temat, o którym każdy chce ze mną rozmawiać, to kolejne zawody. Nawet podczas treningów pozostali członkowie drużyny opowiadają o tym, jakich przeciwników mogę ich zdaniem pokonać. Oczekiwania są tak wysokie, że za każdym razem, gdy staję na linii startu, czuję, że nie mogę oddychać. Im bardziej staram się zrelaksować, tym bardziej panikuję. Jak mam odzyskać odwagę i radość z biegania?

Panikujący przed zawodami
17-letni biegacz

Odpowiedź:

Nie jesteś sam. Wielu biegaczy doświadcza uczucia niepokoju, zwłaszcza tuż przed zawodami.

Niestety, jeśli chodzi o sportowców biorących udział w rywalizacji, może wydawać się im, że ten niepokój wręcz wisi w powietrzu. I czasami, w pewnym sensie, tak właśnie jest. Sportowcy uwielbiają rozmawiać o rywalizacji: z kim się mierzymy, jakie są nasze osobiste rekordy, o co toczy się gra. A gdy wielu sportowców dołącza do rozmowy, to uczucie niepokoju wydaje się wszechobecne.

Czasami sportowcy tworzą taką atmosferę przez przypadek. Czasami robią to umyślnie. Niektórzy biegacze wykorzystują to, aby zdekoncentrować lub onieśmielić swoich przeciwników. Tak się dzieje, więc warto mieć tego świadomość.

Gdy startowałem w mistrzostwach świata w 1987 roku, miałem możliwość rywalizowania z fantastycznymi sportowcami – jeden z nich był naprawdę świetny w rozpraszaniu przeciwników przed biegiem. Gdy wchodził na linię startu, z całej siły kopał bloki startowe, tak żeby usłyszał to cały stadion. Była to strategia zamierzona i, moim zdaniem, bardzo skuteczna.

Musisz po prostu zdać sobie sprawę z tego, że częściowym źródłem tego poczucia niepokoju może być Twoje środowisko. Pierwszym krokiem powinna więc być jego zmiana. Zwróć uwagę na to, kto cały czas mówi o zawodach, i odsuń się nieco od tej osoby. Postaraj się też posłuchać muzyki – mnie przed startem to uspokaja. Również czytanie w wieczór przed zawodami może pomóc Ci wyrwać się z tej pętli nerwów. Potraktuj to jak trening skupiania uwagi na czymś innym podczas stania na linii startu.

Jest jeszcze jeden sposób na pokonanie niepokoju przed zawodami: porozmawiaj z trenerem i poproś go, aby przydzielił Ci bardziej odpowiedzialną rolę.

Za każdym razem, gdy widzę, że jacyś biegacze zbyt wiele myślą o zawodach, zaczynam przygotowywać ich do liderowania. Wyznaczam ich do przygotowania treningu lub daję im poprowadzić sesję. Twój umysł potrzebuje zadania do wykonania. Gdy radzi sobie z tym dobrze, zaczynasz w siebie wierzyć, a Twoje niepokoje schodzą na dalszy plan. Właśnie z tego powodu wszyscy biegacze, których trenuję, mają swoje obowiązki na obozie – nawet Eliud Kipchoge.

Po wszystkich tych radach dotyczących uspokajania umysłu chcę powiedzieć Ci coś, co może Cię zaskoczyć: niepokój nie musi być czymś negatywnym. Zawsze odczuwam go w pewnym stopniu przed zawodami, nauczyłem się jednak wykorzystywać go tak, aby wyostrzał moją koncentrację i przypominał mi o stawce wyścigu.

Jeśli będziesz w stanie wykształcić w sobie umiejętność skupiania się na tym, jak porusza się Twoje ciało, gdy się denerwujesz, wręczysz sobie potężne narzędzie, które pomoże Ci osiągać dobre wyniki pod presją.

Swoją przygodę z bieganiem zacząłem do biegu z przeszkodami, który wiąże się z przeskakiwaniem przez barierki i zbiornik z wodą. Aby pokonać kolejną przeszkodę, Twój umysł i Twoje ciało muszą ze sobą współpracować. Właśnie to przekonanie stanowi fundament mojej trenerskiej filozofii. Chcę, aby moi biegacze mieli świadomość tego, jak machają rękami, jak poruszają nogami i na czym skupione są ich oczy. Nawet w biegach długodystansowych, podczas których koncentrowanie się na odczuciach swojego ciała może być niekomfortowe, ciało i umysł biegacza zawsze powinny być ze sobą zsynchronizowane. To pozwala biec w bardziej przemyślany sposób, który nie sprawia tyle trudności.

W pewnym sensie niepokój, który odczuwasz, przypomina Ci o tym, aby zachować czujność i koncentrację. Jeśli będziesz w stanie wykształcić w sobie umiejętność skupiania się na tym, jak porusza się Twoje ciało, gdy się denerwujesz, wręczysz sobie potężne narzędzie, które pomoże Ci osiągać dobre wyniki pod presją. Być może teraz, gdy uczucie niepokoju przypomina głos krzyczący na Ciebie i nakazujący panikować, nie wydaje Ci się to możliwe, ale jeśli zaczniesz wykorzystywać wszystkie te techniki, o których mówiłem – unikanie stresujących rozmów, uspokajanie umysłu za pomocą muzyki lub czytania czy wchodzenie w rolę lidera swojej drużyny – niepokój zacznie słabnąć, aż w końcu zmieni się w coś w rodzaju szeptu.

Niech ten szept będzie dla Ciebie wiadomością o następującej treści: „Czas na skupienie. Czas na oddech. Czas na skoncentrowanie się na tej jednej chwili”. Być może Twój niepokój nigdy Cię nie opuści, ale na pewno się zmieni. Może się też okazać, że ta jego nowa wersja będzie Ci bardzo przydatna.

Trener Sang

Patrick Sang to trener biegania i były biegacz z Kenii. Po tym, jak w 2002 roku został trenerem Eliuda Kipchoge, Sang pomógł mu w zdobyciu złotego medalu olimpijskiego, ustanowieniu rekordu świata w maratonie i zostaniu pierwszym człowiekiem na świecie, który pokonał ten dystans w czasie poniżej dwóch godzin. Sam Sang był reprezentantem Kenii – ma na swoim koncie srebrne medale na Mistrzostwach Świata w Lekkoatletyce w 1991 roku, Igrzyskach Olimpijskich w 1992 roku i Mistrzostwach Świata w Lekkoatletyce w 1993 roku w biegu na 3000 metrów z przeszkodami. Sang reprezentował też Uniwersytet Teksasu w Austin, ustanawiając jego rekord w biegu na 3000 metrów z przeszkodami.

Jeśli masz pytania dotyczące tego, jak poprawić swoje nastawienie związane ze sportem lub dbaniem o formę, wyślij wiadomość na adres askthecoach@nike.com.

Zdjęcia: Kyle Weeks