Η ευέλικτη στρατηγική διατροφής που μπορεί να σε βοηθήσει να απολαύσεις και πάλι το φαγητό

Φαντάσου πώς θα ήταν αν είχες απόλυτη ευελιξία όσον αφορά τη διατροφή σου. Να μπορούσες απλώς να φας ό,τι θέλεις, όποτε θέλεις και να νιώθεις πραγματικά καλά για αυτό. Αυτή είναι η βασική αρχή της ενστικτώδους κατανάλωσης φαγητού.

"Αυτοί που καταναλώνουν φαγητό με ενστικτώδη τρόπο είναι άτομα που ακούν τι τους λέει το σώμα τους και αναγνωρίζουν τη σημασία της πείνας, που απολαμβάνουν χωρίς ενοχές τις διατροφικές τους επιλογές και μπορούν να θέτουν προτεραιότητες και να νιώθουν ευχαρίστηση με το φαγητό", αναφέρει η Christy Harrison, διπλωματούχος διαιτολόγος που είναι κατά της δίαιτας και βρίσκεται στο προσκήνιο αυτού του διατροφικού κινήματος, καθώς και συγγραφέας του βιβλίου Anti-Diet: Reclaim Your Time, Money, Well-Being, and Happiness Through Intuitive Eating.

Ουσιαστικά, αυτοί που καταναλώνουν φαγητό με ενστικτώδη τρόπο δίνουν στον εαυτό τους την άδεια άνευ όρων να τρώνε ό,τι θέλουν, όσο θέλουν και όποτε θέλουν.

Αν αυτό φαντάζει χαοτικό ή μη ρεαλιστικό, θυμήσου ότι πρόκειται για μία από τις πιο παλιές ικανότητες που έχεις, λέει η Harrison. Όπως τα βαθιά καθίσματα με τέλεια στάση σώματος ή οι βαθιές εισπνοές από την κοιλιά, η ενστικτώδης κατανάλωση φαγητού είναι κάτι που κάνεις από τη στιγμή που γεννιέσαι, προσθέτει. "Αν παρατηρήσεις τα μωρά, θα δεις ότι καταναλώνουν με προθυμία μια ποικιλία τροφίμων και μετά σπρώχνουν μακριά το φαγητό μόλις χορτάσουν".

Αυτή, όμως, η φυσική τάση ανατρέπεται από την "κουλτούρα της δίαιτας", όπως την αποκαλεί η Harrison, από τα συνεχή, δηλαδή, μηνύματα που δέχεσαι σχετικά με το τι πρέπει ή δεν πρέπει να τρως.

"Η κουλτούρα της δίαιτας θέτει ως πρότυπο το αδύνατο σώμα και το εξισώνει με την υγεία και την ηθική αρετή", αναφέρει. "Εξυψώνει την απώλεια βάρους, αποθεώνει ορισμένα τρόφιμα και δαιμονοποιεί άλλα, ενώ περιφρονεί εκείνους που δεν ανταποκρίνονται στη συγκεκριμένη εκδοχή της υγείας και ειδικότερα τα μεγαλόσωμα άτομα".

Η κουλτούρα της δίαιτας υπερβαίνει τα προγράμματα απώλειας βάρους που είναι στη μόδα και μπορεί να περάσει στη γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε την υγιεινή κατανάλωση φαγητού, επισημαίνει η Harrison. "Οι συστάσεις σχετικά με την 'κατανάλωση καθαρών τροφών' ή την αποφυγή 'επεξεργασμένων τροφών' μπορεί να ακούγονται λογικές, αλλά η χρήση αυτού του τρόπου διατύπωσης αποτελεί διακριτική αναφορά στην κουλτούρα της δίαιτας".

Για κάποιους, η τήρηση αυτών των κανόνων εξαλείφει τη χαρά από το φαγητό, ενώ για άλλους, μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από προβλήματα, όπως είναι η συναισθηματική κατανάλωση φαγητού και η εμμονή με την υγιεινή διατροφή. "Συνεχώς αναρωτιέσαι αν αυτή η τροφή είναι αρκετά καθαρή, αν είναι αρκετά ανεπεξέργαστη", λέει η Harrison. "Αυτή η σκέψη μπορεί να είναι εκνευριστική, ψυχικά εξαντλητική και να κάνει τελικά τους ανθρώπους να αισθάνονται άσχημα για τους εαυτούς τους, όταν δεν κάνουν το σωστό".

Η έρευνα υποστηρίζει την άποψή της, αποδεικνύοντας ότι οι δίαιτες και οι διατροφικοί περιορισμοί φαίνεται αναπόφευκτα να οδηγούν σε ένα πράγμα: την πρόσληψη βάρους. Σε μια επισκόπηση-ορόσημο που πραγματοποιήθηκε το 2007 από το UCLA, οι ερευνητές εξέτασαν 31 μακροπρόθεσμες μελέτες για διαφορετικές δίαιτες. Ανακάλυψαν ότι, ανεξάρτητα από το πρωτόκολλο, οι περισσότεροι άνθρωποι πήραν ξανά όλο το βάρος που είχαν χάσει, πρόσθεσαν ακόμα περισσότερα κιλά και δεν είχαν κανένα όφελος για την υγεία τους. Η συλλογιστική, εξηγεί η Harrison, είναι ότι αν θέσεις περιορισμούς σχετικά με ορισμένα τρόφιμα, αναπόφευκτα θα τα λαχταράς και θα έχεις εμμονή με αυτά ακόμα περισσότερο. Και όταν δεν καταφέρεις να ακολουθήσεις τους "κανόνες", είναι πιο πιθανό να φας λαίμαργα τόσο για βιολογικούς όσο και για ψυχολογικούς λόγους.

Από την άλλη, η ενστικτώδης κατανάλωση φαγητού αδιαφορεί για τους κανόνες και σου δίνει τον απόλυτο έλεγχο.

Για να ξεκινήσεις, δώσε σημασία στο κατά πόσο θέλεις και στο τι θέλεις να φας. Στη συνέχεια, όταν τρως, σταμάτα μόλις χορτάσεις και, αφού τελειώσεις, αναρωτήσου αν υπήρχε κάτι που θα μπορούσε να κάνει το γεύμα πιο ικανοποιητικό, αναφέρει η Harrison. Μπορεί να συνειδητοποιήσεις ότι το να τρως πατατάκια για μεσημεριανό αντί για ένα σάντουιτς σε κάνει να αισθάνεσαι ξανά πείνα μία ώρα αργότερα. Μπορεί επίσης να ανακαλύψεις ότι τρώγοντας πατατάκια ικανοποιείς τη λιγούρα σου για κάτι αλμυρό και έτσι δεν νιώθεις εκτός ελέγχου όταν είναι ώρα για το επόμενο γεύμα ή σνακ.

Ίσως σε αυτό το σημείο να σκέφτεσαι το εξής: "Το μόνο πράγμα που με ευχαριστεί είναι να καταναλώνω διαρκώς πατατάκια και γλυκά". Η Harrison αναγνωρίζει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν από αυτήν τη χαοτική φάση. "Μπορεί να θέλεις να καταναλώνεις φαγητά που έχεις απαγορεύσει στον εαυτό σου να τρώει, γιατί πάντα τα θεωρούσες κακές επιλογές", λέει. "Παρόλο που οι λιγούρες για αυτά τα προηγουμένως απαγορευμένα φαγητά δεν θα εξαφανιστούν απαραίτητα, θα εξισορροπηθούν από τις λιγούρες για άλλα πράγματα". Μερικές φορές, θα εξακολουθείς να θέλεις πατατάκια και γλυκά, αλλά άλλες πάλι φορές θα θέλεις φρούτα ή λαχανικά.

Όπως αναφέρει η ίδια, αυτή η ισορροπία είναι υγιής. Ιδίως όταν, όπως έκανες όταν ήσουν μωρό, μπορείς να καταναλώνεις έξυπνα τις θρεπτικές ουσίες και την ποσότητα φαγητού που χρειάζεται το σώμα σου. Και ακόμα καλύτερα, να το απολαμβάνεις. Αυτό σημαίνει πρόοδος.