Μπορεί αυτό το είδος μουσικής να βελτιώσει την υγεία σου;

Όλοι ξέρουμε ότι ο Μότσαρτ και ο Μπετόβεν ήταν ιδιοφυΐες. Αλλά ποιος να φανταζόταν ότι τα παλιά τους αριστουργήματα θα γινόντουσαν μέρος μιας ταχέως αναπτυσσόμενης τάσης που ονομάζεται μουσική ευεξίας;

Στην πιο απλή της μορφή, η μουσική ευεξίας, που είναι πιο γνωστή με τον όρο "μουσική ως θεραπευτικό μέσο" στο κόσμο της έρευνας, μπορεί να ταξινομηθεί ως οποιαδήποτε μουσική σε βοηθά να νιώσεις καλύτερα και μόνο στο άκουσμά της, σύμφωνα με τη Lyz Cooper, ιδρύτρια του British Academy of Sound Therapy. Στην πιο περίπλοκη μορφή της, η μουσική ευεξίας αποτελείται από συνθέσεις που έχουν αυτό που η Cooper αποκαλεί "ηχητικές βιταμίνες", επειδή παρέχουν "θρεπτικά στοιχεία" στο μυαλό και το σώμα.

"Οι ηχητικές βιταμίνες είναι αυτές οι μικρές ιδιότητες που υπάρχουν σε ένα κομμάτι, π.χ. χαμηλοί τόνοι και αργό τέμπο, που έχει αποδειχθεί ότι έχουν συγκεκριμένη νευρολογική επίδραση", όπως αναφέρει. Αυτές οι επιδράσεις μπορούν να σε κάνουν να νιώθεις πιο ήρεμος και χαρούμενος, γεγονός που, σε βάθος χρόνου, μπορεί να έχει ψυχολογικά οφέλη (περισσότερα για αυτό το θέμα σε λίγο).

Η Cooper και μεγάλοι οργανισμοί πρόγνωσης τάσεων προβλέπουν ότι η μουσική ως θεραπευτικό μέσο είναι πολύ κοντά στο να γίνει εξαιρετικά δημοφιλής. Πολλές εφαρμογές μετάδοσης ροής μουσικής και διαλογισμού είτε φιλοξενούν πολλά τραγούδια είτε σκοπεύουν να φιλοξενήσουν, ενώ, σύμφωνα με αναφορές, νέες πλατφόρμες τεχνολογίας αρχίζουν να παρέχουν εξατομικευμένες θεραπευτικές μελωδίες μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Όλα αυτά γίνονται για καλό λόγο: μετά από τη χρονιά που πέρασε, ο κόσμος έχει περισσότερο ανάγκη από ποτέ τρόπους για να χαλαρώνει και να ανακάμπτει στο σπίτι με χαμηλό ή καθόλου κόστος.

Στις μαγνητικές τομογραφίες, η μουσική ως θεραπευτικό μέσο έχει δείξει ότι ενεργοποιεί διάφορα μέρη του εγκεφάλου, ειδικά στο μεταιχμιακό σύστημα. "Αυτή η περιοχή είναι γνωστή ως το συναισθηματικό κέντρο του εγκεφάλου και έχει συνδέσεις με άλλα μέρη του εγκεφάλου που ελέγχουν την αρτηριακή πίεση, τους καρδιακούς παλμούς και τον αναπνευστικό ρυθμό, καθώς και τη συναισθηματική μας κατάσταση", λέει η Veena Graff, MD, επίκουρη καθηγήτρια Αναισθησιολογίας και Εντατικής θεραπείας στο University of Pennsylvania. Με άλλα λόγια, όταν ακούς αυτό το είδος μουσικής, ο εγκέφαλός σου λέει στο σώμα σου ότι είναι ώρα να ηρεμήσεις.

Όλα τα είδη μουσικής ωθούν την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών όπως η ντοπαμίνη και άλλες ενδορφίνες που μπορούν είτε να αυξήσουν είτε να μειώσουν τους δείκτες άγχους. "Αυτός είναι ο λόγος που κάποια τραγούδια μάς κάνουν να αισθανόμαστε νοσταλγία, χαρά, λύπη ή θυμό, ή που μας βοηθούν να ηρεμήσουμε ή να δραστηριοποιηθούμε", όπως εξηγεί η Graff. Η Cooper αναφέρει ότι, όταν αυτοί οι δείκτες άγχους πέσουν, το άτομο μπορεί να νιώσει μια βαθιά χαλάρωση που είναι γνωστή ως αλλοιωμένη συνειδησιακή κατάσταση, δηλαδή αυτή η όμορφη, ζεστή αίσθηση που έχεις πριν αποκοιμηθείς ή μόλις ξυπνήσεις. Δεν είναι μόνο το όμορφο συναίσθημα εκείνης της στιγμής, "αλλά και τα πολλά πιθανά οφέλη για την υγεία που συσχετίζονται με αυτό, όπως η θετική διάθεση και η μείωση του άγχους, της μυϊκής έντασης και του πόνου", προσθέτει.

Όσο περισσότερες "βιταμίνες" έχει ένα κομμάτι τόσο μειώνονται οι δείκτες του άγχους και η φλεγμονή, εξηγεί η Graff, της οποίας η έρευνα απέδειξε ότι η μουσική ως θεραπευτικό μέσο μπορεί να είναι το ίδιο χρήσιμη με τον διαλογισμό στη μείωση του προεγχειρητικού άγχους. Στις κορυφαίες βιταμίνες περιλαμβάνονται το τέμπο με περίπου 60 έως 80 χτύπους το λεπτό, οι ελάχιστοι κρουστικοί ήχοι, η απουσία στίχων και οι λίγες διακυμάνσεις στους ήχους, όπως αναφέρει. (Λοιπόν, πιθανώς να μην περιλαμβάνεται το αγαπημένο σου συγκρότημα indie μουσικής, αλλά σίγουρα περιλαμβάνεται η κλασική μουσική και η μουσική για γιόγκα.) Όλα αυτά τα στοιχεία βοηθούν το μυαλό και το σώμα σου να περάσει από μια κατάσταση πάλης ή φυγής σε μια κατάσταση χαλάρωσης και πέψης.

Ορισμένες ηχητικές "βιταμίνες", όπως η σταδιακή επιβράδυνση του ρυθμού ενός τραγουδιού, μπορούν να έχουν άμεση επίδραση στη μείωση των καρδιακών παλμών ή/και της αρτηριακής πίεσης του ακροατή (αυτό διαπιστώθηκε με ένα από τα κομμάτια της Cooper). "Δοκιμάστηκε στο Mindlab στο University of Sussex και θεωρήθηκε ένα ισχυρό βοήθημα χαλάρωσης. Σε τέτοιο βαθμό που όταν ακούστηκε στο ραδιόφωνο, είπαν ότι θα ήταν καλή ιδέα όσοι οδηγούν να σταματήσουν στην άκρη", όπως αναφέρει.

Είμαστε μόνο στην αρχή για να κατανοήσουμε το πόσο δραστική μπορεί να είναι η μουσική ως θεραπευτικό μέσο, όπως αναφέρουν και οι δύο ειδικοί. Με την τεχνολογία, όπως οι συσκευές παρακολούθησης φυσικής κατάστασης, να εξελίσσεται ακόμα περισσότερο, οι ερευνητές μπορούν να υπολογίσουν τιμές όπως οι καρδιακοί παλμοί και η αρτηριακή πίεση όταν χαλαρώνεις ακούγοντας μουσική ώστε να προσδιορίσουν ποιες ηχητικές "βιταμίνες" αποφέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα. Έτσι, μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν για να προκαλέσουν μια συγκεκριμένη επίδραση, όπως ο ύπνος, η ηρεμία ή η μυική αποκατάσταση μετά από την άσκηση.

Η Graff αναφέρει ότι η μουσική ευεξίας είναι μια κατηγορία που αποτελείται από υποείδη ατμοσφαιρικής, χαλαρωτικής, κλασικής, αργού ρυθμού και θεραπευτικής μουσικής, των οποίων τα πλεονεκτήματα έχουν αποδειχθεί βάσει έρευνας. Αναζήτησε αυτά τα είδη στην αγαπημένη σου πλατφόρμα μετάδοσης ροής μουσικής και πειραματίσου μέχρι να βρεις τραγούδια που σε χαλαρώνουν και σε βοηθούν να συγκεντρωθείς. Εναλλακτικά, αν αναζητάς έναν συγκεκριμένο τύπο χαλάρωσης, δοκίμασε αυτές τις συμβουλές:

• Αποκατάσταση μετά την άσκηση: "Σύμφωνα με έρευνα, οι ήχοι χαμηλής συχνότητας προωθούν ένα βαθύτερο επίπεδο μυικής χαλάρωσης", λέει η Cooper. Δοκίμασε να ακούσεις Paua, που όπως αναφέρει βοηθάει ιδιαίτερα στην ανακούφιση του άγχους και της έντασης μετά την άσκηση.
  
  
• Χαλάρωση την ώρα του ύπνου: Αναζήτησε μουσική που έχει παρατεταμένους, χαμηλούς τόνους και παραπέμπει περισσότερο σε "ηχοτοπίο" παρά σε μουσικό κομμάτι λόγω του ότι δεν έχει πολλές αλλαγές, προτείνει η Cooper. Επίσης, καλό είναι να αποφύγεις τραγούδια με οξείς, διαπεραστικούς ήχους. Ένα ωραίο κομμάτι για ακρόαση το βράδυ (το οποίο συνέθεσε η ίδια η Cooper) είναι το Somnus X, που ξεκινάει με ένα ευρύτερο ηχοτοπίο και εξασθενεί σταδιακά σε διάστημα 10 λεπτών.
  
  
• Άμεση ανακούφιση από το άγχος: Αν επιλέξεις ένα κομμάτι που ενσωματώνει ασκήσεις αναπνοής (σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να έχει στίχους), αυτό μπορεί να έχει διπλό όφελος για το μυαλό και το σώμα, ώστε να μεταβούν σε κατάσταση χαλάρωσης και πέψης. Η άσκηση για ισορροπημένη αναπνοή που δημιούργησε η Cooper και ονομάζεται BB1, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από το άγχος μέσα σε πέντε λεπτά ή λιγότερο.
  
  

Μια γρήγορη συμβουλή: Η Cooper αναφέρει ότι, ανεξάρτητα από το πότε και γιατί ακούς μουσική, είναι καλύτερο να φοράς ακουστικά κεφαλής, επειδή έτσι η μουσική είναι πιο καθηλωτική. Θα αισθανθείς πραγματικά τις συχνότητες στα πολύ χαμηλά μπάσα καθώς μεταφέρονται από τα ακουστικά στο μυοσκελετικό σου σύστημα, όπως εξηγεί.

Και ενώ μπορείς να βιώσεις τα οφέλη της μουσικής ως θεραπευτικό μέσο από την πρώτη κιόλας φορά, αν ακούς αυτό το είδος μουσικής για τουλάχιστον πέντε λεπτά την ημέρα, τότε τα οφέλη μόνο αυξάνονται. "Σύμφωνα με τα ευρήματα των μελετών μας, υπάρχει μια σωρευτική επίδραση", λέει η Cooper. "Όσο περισσότερο ακούς αυτό το είδος μουσικής τόσο πιο αποτελεσματική γίνεται η διαδικασία, όπως ακριβώς συμβαίνει και στον διαλογισμό ή στην εξάσκηση της ενσυνειδητότητας. Επιτρέπεις σιγά-σιγά στον εαυτό σου να εμβαθύνει περισσότερο επειδή είναι πλέον κάτι οικείο". Με άλλα λόγια, όσο περισσότερο εξοικειώνεσαι με τη χαλαρωτική μουσική του Μότσαρτ τόσο περισσότερο ηρεμείς.