Ρώτα τον προπονητή: "Πώς να ηρεμήσω πριν από τον αγώνα;"

Αγαπητέ προπονητή,

Τρέχω σχεδόν από τότε που ξεκίνησα να περπατάω. Το τρέξιμο ήταν πάντα το άθλημά μου. Τώρα, πηγαίνω δευτέρα λυκείου και είμαι ο πιο γρήγορος δρομέας στην ομάδα μου και ένας από τους καλύτερους στην πολιτεία. Όλοι έχουν το βλέμμα τους στραμμένο πάνω μου (η οικογένεια και οι φίλοι μου, οι συναθλητές και οι προπονητές μου, οι κυνηγοί ταλέντων από τα κολέγια) και αρχίζω να νιώθω ότι όλη αυτή η πίεση με τσακίζει. Μου φαίνεται ότι όλοι θέλουν να μου μιλούν μόνο για τον επόμενο αγώνα μου. Ακόμα και στην προπόνηση, οι συναθλητές μου δεν σταματούν να μιλούν για τους αντιπάλους που πιστεύουν ότι μπορώ να νικήσω. Καθώς όλοι ποντάρουν πάνω μου, κάθε φορά που πλησιάζω τη γραμμή εκκίνησης, αισθάνομαι ότι δεν μπορώ να αναπνεύσω. Όσο περισσότερο προσπαθώ να χαλαρώσω τόσο περισσότερο πανικοβάλλομαι. Πώς μπορώ να ξαναβρώ το θάρρος μου και να αρχίσω να ανυπομονώ και πάλι για το τρέξιμο;

Πανικόβλητος σε κάθε αγχωτικό αγώνα
Δρομέας, 17 ετών

Αγαπητέ Πανικόβλητε, δεν είσαι ο μόνος. Οι περισσότεροι δρομείς έχουν άγχος, ιδίως πριν ξεκινήσει ο αγώνας.

Δυστυχώς, για τους αθλητές που συμμετέχουν σε αγώνες, αυτό το άγχος φαίνεται σχεδόν σαν να πλανάται στον αέρα που αναπνέουμε. Και μερικές φορές, αυτό ισχύει κατά κάποιον τρόπο. Ο λόγος είναι ότι οι συμμετέχοντες λατρεύουν να μιλούν για τον ανταγωνισμό: ποιοι είναι οι αντίπαλοι, ποια είναι τα ατομικά ρεκόρ του καθενός και τι διακυβεύεται στον αγώνα. Αν μπουν στη συζήτηση πολλοί αθλητές, νιώθεις σαν να σε περικυκλώνει το άγχος.

Μερικές φορές, οι αθλητές δημιουργούν αυτήν την ατμόσφαιρα χωρίς να το θέλουν. Άλλες πάλι φορές, το κάνουν επίτηδες. Μάλιστα, ορισμένοι χρησιμοποιούν το άγχος για να αποσπάσουν ή να αποθαρρύνουν τους άλλους συμμετέχοντες. Αυτά συμβαίνουν και πρέπει να το γνωρίζεις.

Στην παγκόσμια διοργάνωση στίβου του 1987, είχα την τιμή να αγωνιστώ ενάντια σε ορισμένους σπουδαίους αθλητές. Ένας από αυτούς είχε έναν εκπληκτικό τρόπο να αποσπά την προσοχή των αντιπάλων του πριν από τον αγώνα. Πήγαινε στη γραμμή εκκίνησης και κλωτσούσε τα μπλοκ τόσο δυνατά που ακουγόταν ακόμα και στην άλλη πλευρά του σταδίου. Θεωρώ ότι ήταν μια εσκεμμένη στρατηγική και, μάλιστα, πολύ αποτελεσματική.

Αναφέρω αυτήν την περίπτωση για να σου πω ότι το άγχος που νιώθεις πριν από έναν αγώνα μπορεί να οφείλεται στο περιβάλλον σου. Έτσι, το πρώτο βήμα είναι να αλλάξεις αυτό το περιβάλλον. Δες ποιος μιλά ακατάπαυστα για τον ανταγωνισμό και κράτησε τις αποστάσεις σου. Δοκίμασε να ακούσεις μουσική, η οποία έχω διαπιστώσει ότι με ηρεμεί πριν από έναν αγώνα. Ακόμα και το διάβασμα τα βράδια πριν από έναν αγώνα μπορεί να σε βοηθήσει να ξεχαστείς. Δες το σαν εξάσκηση για να στρέφεις αλλού την προσοχή σου στη γραμμή εκκίνησης.

Ένας άλλος τρόπος που μπορεί να σε βοηθήσει να κατευνάσεις το άγχος σου πριν από τους αγώνες είναι να προτείνεις στον προπονητή σου να σου δώσει περισσότερες ευθύνες.

Όταν βλέπω ότι ένας δρομέας αναλώνεται με τον ανταγωνισμό, αρχίζω να τον καθοδηγώ ώστε να αναλάβει πιο ηγετικό ρόλο. Μπορεί να οργανώνει την εξάσκηση. Μπορεί να ηγείται των προπονήσεών μας. Το μυαλό μας θέλει να απασχολείται με κάτι και όταν το κάνει καλά, αρχίζεις να πιστεύεις στον εαυτό σου και το άγχος σου εξανεμίζεται. Αυτός είναι ο λόγος που βάζω όλους τους δρομείς που προπονώ να κάνουν δουλειές στην ακαδημία, ακόμα και τον Eliud Kipchoge!

Έχοντας αναφέρει όλους αυτούς τους τρόπους για να ηρεμήσεις το μυαλό σου, θα σου πω κάτι που μπορεί να σε εκπλήξει: το άγχος δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Πάντα έχω άγχος, σε έναν βαθμό, όταν προετοιμάζομαι για έναν αγώνα, αλλά έχω μάθει να το χρησιμοποιώ για να συγκεντρώνομαι καλύτερα και να θυμάμαι τι διακυβεύεται στον αγώνα.

Ξεκίνησα να τρέχω σε αγώνες στιπλ, όπου πρέπει να πηδάς πάνω από εμπόδια και λιμνούλες. Πιστεύω ότι το μυαλό και το σώμα σου πρέπει να συνεργάζονται άψογα, αν θέλεις να περάσεις το επόμενο εμπόδιο. Αυτή η πεποίθηση έχει διαμορφώσει ολόκληρη την προσέγγισή μου στη δουλειά μου ως προπονητής τρεξίματος. Θέλω οι δρομείς μου να έχουν επίγνωση για το πώς κινούνται τα χέρια και τα πόδια τους και πού εστιάζουν τα μάτια τους. Ακόμα και σε έναν αγώνα μεγάλων αποστάσεων, όπου μπορεί να είναι βασανιστικό να έχεις επίγνωση των αισθήσεών σου, το μυαλό και το σώμα ενός δρομέα πρέπει να είναι πάντα σε αρμονία. Έτσι, ο δρομέας μπορεί να τρέχει πιο έξυπνα αντί να ζορίζεται άσκοπα.

Κατά κάποιον τρόπο, το άγχος είναι ένα σήμα ότι πρέπει να παραμείνεις σε εγρήγορση και να δώσεις προσοχή. Αν εξασκηθείς ώστε να επικεντρώνεσαι στην κίνηση του σώματός σου κάθε φορά που σε κυριεύει το άγχος, θα έχεις ένα πανίσχυρο εργαλείο που θα σε βοηθά να αποδίδεις σε συνθήκες πίεσης. Μπορεί αυτό να σου φαίνεται ακατόρθωτο σε αυτήν τη φάση, καθώς νομίζεις ότι το άγχος σου είναι σαν μια φωνή που σου ουρλιάζει ότι πρέπει να πανικοβληθείς. Όμως, αν χρησιμοποιήσεις όλες τις άλλες τεχνικές που αναφέραμε, δηλαδή να μένεις μακριά από αγχωτικές συζητήσεις, να ηρεμείς το μυαλό σου με μουσική ή διάβασμα και να αναλαμβάνεις ηγετικό ρόλο στην ομάδα σου, η φωνή του άγχους σου μπορεί να αρχίσει να χάνει σταδιακά την έντασή της μέχρι να γίνει ένας απλός ψίθυρος.

Μπορείς να αντιμετωπίσεις αυτόν τον ψίθυρο σαν ένα μήνυμα που σου λέει: "Τώρα είναι η ώρα να συγκεντρωθείς. Τώρα είναι η ώρα να αναπνεύσεις. Τώρα είναι η ώρα να εστιάσεις όλη σου την προσοχή στη στιγμή". Το άγχος σου μπορεί να μην φύγει ποτέ εντελώς, αλλά μπορεί να αλλάξει. Και ίσως διαπιστώσεις ότι το χρειάζεσαι κιόλας σε αυτήν τη διαφορετική μορφή του.

Προπονητής Sang