ชัยชนะใหม่: Eliud Kipchoge
นักกีฬา*
สถิติการวิ่งมาราธอนในเวลา 1:59:40 อันเป็นประวัติศาสตร์ของ Eliud Kipchoge เป็นเพียงแค่จุดเริ่มต้นเท่านั้น ตอนนี้เขานำความสำเร็จเหนือมนุษย์มาสร้างแรงบันดาลใจให้ทุกคนไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนเพื่อได้ลองหวนทบทวนศักยภาพของตัวเองอีกครั้ง
เขาชอบนอนเตียงชั้นบนตอนอยู่ในค่ายซ้อม เขาเป็นแฟนเพลง Kelly Clarkson และเขากำลังจุดไฟให้เกิดการเคลื่อนไหวระดับโลก ซึ่งจะกว้างไกลพ้นขอบเขตของโลกกีฬา สถานะระดับตำนานของ Eliud Kipchoge ได้รับการจารึกเมื่อนักวิ่งคนนี้ทลายกำแพงของการวิ่งมาราธอน 2 ชั่วโมงอย่างที่ไม่มีใครเคยจินตนาการ และตอนนี้ คนที่รู้จักเขาจะนำเรื่องราวต่างๆ มาบรรยายตัวตนที่แท้จริงของตำนานคนนี้ ตำนานผู้พลิกนิยามของคำว่าประสบความสำเร็จ
ฮีโร่ผู้ถ่อมตัว
ในวันที่ Gloria Kosgei ทนายจากเมืองเอลโดเรต ประเทศเคนยา ซึ่งเป็นเมืองบ้านเกิดของ Eliud Kipchoge ได้พบกับนักวิ่งมาราธอนระดับตำนานคนนี้เป็นครั้งแรก Eliud ได้ทำสิ่งหนึ่งที่เธอถึงกับต้องประหลาดใจ เขาแนะนำตัวเองให้เธอรู้จัก
“ครั้งแรกที่เราเจอกัน เขาเป็นกันเองมากเลยค่ะ เขาพูดว่า ‘ไงครับ Gloria ผมชื่อ Eliud นะครับ’ เขาถึงกับแนะนำตัวเองด้วย มีใครไม่รู้จัก Eliud บ้างล่ะคะ” เธอกล่าวพลางหัวเราะ
วันนี้ในฐานะเพื่อนสนิท Gloria เล่าให้เราฟังอย่างมีความสุขถึงด้านถ่อมตัวของนักวิ่งคนนี้ ซึ่งเป็นนิสัยติดตัวที่ทำให้เขาได้รับความเคารพและเอ็นดูทั้งในประเทศบ้านเกิดและที่อื่นๆ บนโลก
“ทุกคนพูดถึงความอ่อนน้อมถ่อมตนของเขาค่ะ” Gloria กล่าว “ที่เคนยามีนักกีฬาเก่งๆ มากมาย แต่การได้เจอนักกีฬาระดับนี้ที่อ่อนน้อมถ่อมตนเท่านี้ถือว่าเป็นเรื่องที่หายากค่ะ เขาไม่ต้องการให้คนอื่นปฏิบัติกับเขาเหมือนเป็นคนพิเศษ เขารอต่อแถวและทำอะไรตามคิวเหมือนคนอื่นๆ ค่ะ Eliud เป็นนักกีฬาโปรไฟล์ชั้นเลิศ แต่เขาไม่ได้มองตัวเองแบบนั้น ถ้าได้เจอกัน เขาจะบอกคุณว่า ‘ผมคือ Eliud ไม่ได้เป็นอะไรมากกว่านี้ครับ’”
Eliud เป็นนักกีฬาโปรไฟล์ชั้นเลิศ แต่เขาไม่ได้มองตัวเองแบบนั้น ถ้าได้เจอกัน เขาจะบอกคุณว่า ‘ผมคือ Eliud ไม่ได้เป็นอะไรมากกว่านี้ครับ’”
ทนายที่ดูแล Kipchoge มาอย่างยาวนานและรู้จักเขามานานกว่าใครๆ อย่าง Richard Cheruiyot ก็อยู่อาศัยที่เมืองเอลโดเรต และมีความสัมพันธ์แน่นแฟ้นกับ Eliud มานานกว่า 20 ปี เขาบอกว่า แม้ว่า Kipchoge จะประสบความสำเร็จมากมาย แต่ทัศนคติและตารางการนอนของเขาก็ยังเหมือนเดิม
“สมัยแรกๆ ที่เขายังไม่ได้มีชื่อเสียง เขามักจะไปเข้าแคมป์นักกีฬาที่แคปทากัต ประเทศเคนยาครับ ตอนนี้ถึงจะเป็นแชมป์โลกแล้ว แต่ก็ยังไปแคมป์ที่นั่น แล้วขึ้นไปนอนชั้นบนของเตียงสองชั้นอยู่ดี เหมือนเขาไม่ได้มีปัญหาอะไรที่จะทำแบบนั้นครับ” Richard กล่าวด้วยน้ำเสียงที่ดูงงงวยต่อลูกความและเพื่อนของตน
“พอออกมาข้างนอกแคมป์ ในเมื่อเป็นคนมีชื่อเสียง เขาก็จะกลายเป็นแม่เหล็กดึงดูดผู้คน มีคนแวะเวียนมาขอคำปรึกษาหรือขอถ่ายรูปด้วยอยู่ตลอด ซึ่งผมก็ไม่เคยเห็นเขาปฏิเสธใครนะ”
ความสม่ำเสมอต้องมาก่อน
Kipchoge มีอีกหนึ่งบุคลิกที่สร้างแรงบันดาลใจกับคนที่รู้จักเขา นั่นคือ การมีวินัยที่เคร่งครัด Emilie Mullier Charrier ตัวแทนอสังหาริมทรัพย์ที่เบอร์ลินและนักวิ่งมาราธอนที่ได้มีโอกาสเจอ Kipchoge ในงาน Berlin Marathon ปี 2018 กล่าวว่า หลังจากได้เจอ Kipchoge เธอก็รู้สึกฮึกเหิมอยากซ้อมอย่างจริงจังมากขึ้น จนท้ายที่สุดก็ทำเวลาได้ดีขึ้นอีกหนึ่งชั่วโมงจากการวิ่งมาราธอน แต่สิ่งที่ได้จากแนวคิดนั้นส่งผลออกไปอีก ไม่ใช่แค่เรื่องการฝึกซ้อม
“Eliud มีอิทธิพลกับความคิดฉันมากค่ะ” เธอกล่าว “พอคุณเห็นความมีวินัย ความสม่ำเสมอ และความทุ่มเทในการวิ่งของเขา คุณจะอยากทำให้ได้แบบนั้นบ้าง ฉันเองก็นำหลักในการซ้อมของเขามาปรับใช้กับชีวิตการทำงานของตัวเองด้วย สิ่งที่เราต้องมีเสมอคือแผน โปรแกรม และความพยายามเต็มที่ในทุกๆ วัน แม้ว่าจะทำได้ไม่ดีนักก็ตาม ฉันแค่อยากทำทุกอย่างให้สุดฝีมือและเก่งกว่าตัวเองเมื่อวานนี้ให้ได้ทุกวันเหมือนอย่างเขาค่ะ”
อีกหนึ่งลูกศิษย์ของ Kipchoge คือ Usila Koech เจ้าหน้าที่สินเชื่อที่ลาสเวกัส ครอบครัวของ Usila สนิทกับ Patrick Sang ซึ่งเป็นโค้ชของ Kipchoge มานานกว่า 30 ปี ลูกชายสองคนของเธอเป็นนักวิ่ง และก็เช่นเดียวกับ Emilie ทั้งสองนำหลักการทำงานของ Kipchoge มาปรับใช้
“เมื่อปี 2019 ครอบครัวเราไปประเทศเคนยากันทั้งครอบครัว และถึงจะรู้ว่าเขากำลังเตรียมตัวลงวิ่งมาราธอนที่เวียนนาด้วยเป้าหมายเวลาต่ำกว่า 2 ชั่วโมง เราก็ขอเจอเขาค่ะ เขามาตรงตามเวลานัดและให้เวลากับพวกเราอย่างเต็มที่เลยค่ะ เขากอดเด็กๆ แน่นเลย แล้วส่งยิ้มกว้างให้ด้วย เขาเล่าเรื่องของตัวเองให้ฟัง ถามเด็กๆ อย่างใสซื่อว่าแต่ละคนมีความฝันอะไร และบอกเด็กๆ ว่า “อะไรที่อยากทำ ทำไปเลย แค่อย่าลืมว่าเราต้องมีวินัย ต้องสม่ำเสมอ และต้องทุ่มเทพยายาม”
เขาเล่าเรื่องของตัวเองให้ฟัง ถามเด็กๆ อย่างใสซื่อว่าแต่ละคนมีความฝันอะไร และบอกเด็กๆ ว่า “อะไรที่อยากทำ ทำไปเลย แค่อย่าลืมว่าเราต้องมีวินัย ต้องสม่ำเสมอ และต้องทุ่มเทพยายาม”
ครอบครัว Koech ถ่ายรูปกับ Kipchoge ในวันนั้น และหลังจากนั้นหลายเดือน พวกเขาอยู่ในกลุ่มคนดูในตอนที่ Kipchoge ทำสถิติมาราธอนครั้งประวัติศาสตร์ที่เวียนนา ประสบการณ์และบทสนทนากับ Kipchoge ที่เกิดขึ้นก่อนการแข่งได้ติดตรึงในความทรงจำของลูกชายทั้งสองของ Usila
“การได้เจอ Eliud เปลี่ยนมุมมองที่ลูกๆ มีต่อโลกใบนี้ไปเลยค่ะ” Usila กล่าว “เรามีมุกที่เล่นกันเองในบ้านอยู่เรื่อยๆ อย่างเวลาคนส่วนใหญ่พูดว่า ‘ถ้าเป็นพระองค์จะทำยังไง’ แต่เราจะพูดว่า ‘ถ้าเป็น Eliud จะทำยังไง’ เราคิดเรื่องนี้เพราะเชื่อว่าคนเราไม่ได้ยิ่งใหญ่จากการทำเรื่องธรรมดาๆ แต่เรายิ่งใหญ่จากการเคร่งครัดในวินัยและในความสม่ำเสมอค่ะ”
จุดประกาย สร้างแรงบันดาลใจ
แนวทางสู่ความสำเร็จของ Kipchoge เป็นแนวทางที่น่าเอาอย่างไม่ใช่น้อย เพราะเขาจะทำให้ทุกเป้าหมายดูเหมือนอยู่ไม่ไกลเกินเอื้อม เภสัชกรชาวเวลส์และผู้ก่อตั้งองค์กรไม่แสวงหากำไรแห่งเมืองไนโรบีอันมุ่งจัดการปัญหาเรื่อง Period Poverty หรือปัญหาการขาดแคลนผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวกับประจำเดือน อย่าง Madhvi Dalal ได้เห็นเวทมนตร์ของ Kipchoge กับตาตัวเองตอนที่เขาเป็นอาสาสมัครร่วมกับเธอในซัมบูรู เคาน์ตี ที่ประเทศเคนยา
“การสมรสตั้งแต่วัยเด็กและการตั้งครรภ์ก่อนวัยเป็นปัญหาที่พบได้ทั่วไปในภูมิภาคนี้ค่ะ” Madhvi กล่าว “ฉันสอนเด็กผู้หญิงในเรื่องสุขภาพประจำเดือนและสิทธิทางเพศ แต่ Kipchoge สอนอะไรมากกว่านั้น เขาบอกว่า ‘วิตามินเอ็น (N) คือสิทธิในการพูดว่าไม่ (No) ซึ่งสำคัญยิ่งกว่าวิตามินชนิดไหนๆ เรามีสิทธิที่จะพูดว่าไม่’ เขายังบอกด้วยว่า ‘หนังสือคือเพื่อนที่ดีที่สุด’ เด็กๆ หลายคนจำคำพูดนี้ได้ พอเวลาผ่านไปสองเดือนแล้วมีคนมาถามว่า ‘โตขึ้นหนูอยากเป็นอะไร’ ทุกคนก็จะตอบว่าอยากเป็นวิศวกร นักบิน อะไรพวกนี้ เขามอบความหวังให้เด็กๆ ค่ะ”
ระหว่างที่ Kipchoge ปล่อยลูกๆ ของ Madvhi ฝันถึงอนาคตที่ตัวเองอยากจะเป็น อีกด้านหนึ่ง Elijah “Eljay” Mutua ศิลปินกราฟิตีแห่งไนโรบีก็กล่าวถึงนักวิ่งคนนี้ว่ามีอิทธิพลต่อเขาเรื่อยมาในแง่ของการผลักดันความเป็นศิลปินในตัว
“Kipchoge ทำให้ผมเชื่อว่าไม่มีอะไรมาหยุดยั้งเราได้ครับ” Eljay กล่าว “บทเรียนที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของผมคือการรู้สึกยึดมั่นในเจตนารมณ์ ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้น เพราะตัวตนของเรายังไงก็เผยออกมาในผลงานอยู่แล้ว เหมือนลายเซ็นน่ะครับ ดังนั้น พอรู้จักตัวเองได้แล้ว คุณจะเหมือนได้เจอกุญแจที่สามารถปลดล็อกประตูบานอื่นๆ ได้”
“Kipchoge ทำให้ผมเชื่อว่าไม่มีอะไรมาหยุดยั้งเราได้ครับ”
มรดกที่แท้จริง
จากเมืองเอลโดเรตจนถึงลาสเวกัส Eliud ไม่ได้ใช้พรสวรรค์ของเขาเพียงเพื่อทำลายสถิติเท่านั้น แต่ยังใช้เพื่อสร้างแรงบันดาลใจและเป็นพลังให้คนอื่นๆ ไขว่คว้าเป้าหมายของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นการทำ PB ใหม่ การเลือกเส้นทางใหม่ หรือการเปลี่ยนแปลงอนาคตให้สดใสกว่าเดิม Kipchoge คือผู้เปลี่ยนเส้นทางชีวิตของคนเหล่านี้ ช่วยให้พวกเขาก้าวผ่านอุปสรรค และบรรลุเป้าหมายที่ตัวเองต้องการได้
นี่คือชุมชนโลกที่เกิดจากการรวมตัวของเหล่าผู้ที่เชื่อในศักยภาพไร้ขีดจำกัดของตน เป็นมรดกที่ Kipchoge ฝากไว้ให้คนรุ่นหลังอย่างแท้จริง เป็นความสำเร็จที่เหนือกว่าเหรียญทองที่เขาได้ เหนือว่าความเร็วเกินขีดจำกัดมนุษย์ และเหนือกว่าช่วงเวลาอันรุ่งโรจน์บนแท่นรับเหรียญของเขา และเมื่อการสัมภาษณ์ดำเนินมาจนถึงช่วงท้าย Usila Koech หญิงสาวที่ทั้งครอบครัวของเธอใช้ชีวิตตามคติที่ว่า “ถ้าเป็น Eliud จะทำยังไง” จะขอตัดเข้าสู่หัวใจสำคัญของมรดกชิ้นนี้
“ฉันเชื่อจากใจจริงเลยนะคะว่าภารกิจของเขาคือการเปลี่ยนโลกนี้ให้เป็นโลกที่ดีขึ้นกว่าโลกที่เขาพบเจอ”
นักจิตรกรรมฝาผนัง: Elijah “Eljay” Mutua ช่างภาพ: Kyle Weeks และ Chris Anderson