Πώς το περιβάλλον επηρεάζει τη διατροφή σου

Από τη Nike Training

Σκέψου την τελευταία φορά που παραστράτησες στη διατροφή σου. Πού καθόσουν; Τι πιάτο ή μπολ χρησιμοποιούσες; Τι μουσική άκουγες; Ποιος ήταν μαζί σου; Οι απαντήσεις σου σε αυτές τις ερωτήσεις έχουν σημασία.

"Το περιβάλλον επηρεάζει τις επιλογές μας περισσότερο από όσο αντιλαμβανόμαστε. Έχει μια αδιόρατη δύναμη", αναφέρει η Krista Scott-Dixon, διευθύντρια προγράμματος της Precision Nutrition και παιδαγωγός διατροφής με σχεδόν 20 χρόνια εμπειρίας. "Πολλές φορές νομίζουμε ότι ο λόγος που κάνουμε κακές επιλογές είναι η έλλειψη θέλησης. Στην πραγματικότητα, όμως, το άμεσο περιβάλλον μας καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία μας".

Όταν η Scott-Dixon αναφέρεται στο περιβάλλον, το μυαλό σου μπορεί να πάει στο υλικό περιβάλλον. Φυσικά, αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ. Ο χώρος (κουζίνα, γραφείο, αυτοκίνητο) και η διαμόρφωσή του επηρεάζουν το πώς και το τι τρώμε. Ωστόσο, σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, υπάρχουν και άλλες κρίσιμες, μικρές λεπτομέρειες στο περιβάλλον μας οι οποίες επηρεάζουν τις διατροφικές μας επιλογές και είναι πολύ σημαντικές για να τρώμε πιο υγιεινά.

Μια ακατάστατη και χαοτική κουζίνα μπορεί να σε οδηγήσει σε βιαστικές και κακές διατροφικές επιλογές, πολύ απλά επειδή δεν μπορείς να βρεις ή δεν έχεις πρόσβαση σε αυτά που χρειάζεσαι για να φας υγιεινά, όπως λέει η Scott-Dixon. "Δεν υπάρχει περίπτωση να φτιάξεις ένα smoothie με λαχανικά, αν το μπλέντερ σου είναι θαμμένο κάτω από την αλληλογραφία και την ακαταστασία του πάγκου", εξηγεί.

Είναι σημαντικό να έχεις έναν καθαρό χώρο χωρίς περισπασμούς. Αν τρως μπροστά από την τηλεόραση, τον υπολογιστή της δουλειάς σου ή το τηλέφωνό σου, δεν μπορείς να συγκεντρωθείς στο φαγητό και μπορεί να μην νιώσεις το αίσθημα του κορεσμού, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό διατροφής Appetite. Έτσι, είναι πολύ πιο πιθανό να αρχίσεις να τσιμπολογάς αργότερα μέσα στην ημέρα.

Το ίδιο ισχύει και όταν τρως ενώ βρίσκεσαι στον δρόμο. Αν φας μια μπάρα ενέργειας ενώ ασχολείσαι με άλλα πράγματα, είναι πολύ πιο πιθανό να τσιμπολογήσεις αργότερα. Σύμφωνα με Βρετανούς ερευνητές που μελέτησαν το συγκεκριμένο θέμα, ο λόγος είναι ότι το μυαλό σου δεν καταγράφει το γεύμα. Έτσι, δημιουργείται το αίσθημα του ανικανοποίητου, το οποίο σε κάνει να αποζητάς περισσότερο φαγητό αργότερα.

Τα πιάτα μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Παρ' όλο που τα μεγάλα μπολ, πιάτα και φλιτζάνια είναι της μόδας, υποσυνείδητα μπορεί να σε κάνουν να φας περισσότερο από ό,τι θα έτρωγες κανονικά, σύμφωνα με μια μετα-ανάλυση του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ που περιλαμβάνει περισσότερες από 60 μελέτες.

Μάλιστα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι αν σερβιριζόμασταν απλώς σε μικρότερα σκεύη, θα μπορούσαμε να μειώσουμε την ενεργειακή μας πρόσληψη έως και 218 θερμίδες την ημέρα.

Σύμφωνα με παλαιότερες έρευνες, ακόμα και το χρώμα του πιάτου παίζει ρόλο. Αν βάλουμε ρύζι σε ένα λευκό πιάτο, δεν θα προσέξουμε ιδιαίτερα την ποσότητα που θα φάμε. Αν βάλουμε το ίδιο ρύζι σε ένα πιο σκουρόχρωμο πιάτο, θα μας είναι πιο εύκολο να διακρίνουμε πόσο λείπει. Η συμβουλή των ειδικών είναι να μην χρησιμοποιούμε πιάτα που έχουν το ίδιο χρώμα με το φαγητό μας, εφόσον έχουμε αυτήν τη δυνατότητα. Βέβαια, αν τρως θρεπτικές, πολύχρωμες τροφές, μπορείς να χρησιμοποιείς πάντα κλασικά λευκά πιάτα.

Το περιβάλλον μας περιλαμβάνει και άλλα αισθητηριακά ερεθίσματα. Για παράδειγμα, η ακοή παίζει σημαντικό ρόλο. Ακούς την τηλεόραση να βουίζει την ώρα που κάθεσαι στο τραπέζι; Ακούς μουσική στη διαπασών όταν τρως το σνακ σου; Σε ένα περιβάλλον με τέτοιες συνθήκες, είναι πιθανό να καταναλώσεις μεγαλύτερες ποσότητες και πιο ανθυγιεινές τροφές, όπως δείχνει μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the Academy of Marketing Sciences.

Οι συγγραφείς της μελέτης εξηγούν ότι οι δυνατοί θόρυβοι αυξάνουν τους καρδιακούς παλμούς και προκαλούν μια αντίδραση στρες. Αυτό μας κάνει υποσυνείδητα να τρώμε πιο πολύ και πιο γρήγορα, αλλά και να επιλέγουμε τροφές που είναι πιο πλούσιες σε θερμίδες και λιπαρά.

Τέλος, υπάρχει το κοινωνικό περιβάλλον που δημιουργείς, δηλαδή οι άνθρωποι με τους οποίους τρως και ο λόγος για τον οποίο τρως μαζί τους. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, όταν τρώμε μαζί με ανθρώπους που επιλέγουν πιο υγιεινές τροφές, τείνουμε να κάνουμε κι εμείς καλύτερες επιλογές. Βέβαια, ισχύει και το αντίστροφο. Όταν η παρέα μας πέφτει με τα μούτρα στο junk food και το αλκοόλ, συμπεριφερόμαστε και εμείς ανάλογα.

Αυτήν τη στιγμή δεν έχουμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε τους ανθρώπους με τους οποίους τρώμε, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη διατροφή μας, όπως λέει η Scott-Dixon. Ωστόσο, το συμπέρασμα όλων αυτών είναι ότι για να τρως όσο το δυνατόν πιο υγιεινά, πρέπει να δίνεις σημασία στο περιβάλλον σου.

Το συμπέρασμα όλων αυτών είναι ότι για να τρως όσο το δυνατόν πιο υγιεινά, πρέπει να δίνεις σημασία στο περιβάλλον σου.

"Για μένα, είναι μια συνεχής διαδικασία", λέει η Scott-Dixon. "Στόχος μου δεν είναι να έχω το τέλειο περιβάλλον σε κάθε γεύμα, αλλά να κάνω μικρές βελτιώσεις ολοένα και πιο συχνά". Αυτό μπορεί να σημαίνει να τρως στο γραφείο σου μία μέρα λιγότερη μέσα στην εβδομάδα από ό,τι τώρα. Ή αν συνηθίζεις να χαζεύεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την ώρα που τρως, να αφήνεις το κινητό στην άκρη μία φορά την εβδομάδα.

Ποιο είναι το νόημα όλων αυτών; Δεν χρειάζεται να κάνεις τρομερές αλλαγές στο περιβάλλον σου για να έχεις μεγαλύτερη επίγνωση και ηρεμία και να κάνεις πιο υγιεινές επιλογές. Ξεκίνα από τα μικρά πράγματα. Φτιάξε έναν καθαρό και ευχάριστο χώρο για να τρως. Περιόρισε τους περισπασμούς. Δώσε βάση στα πιάτα σου, τους θορύβους και την παρέα σου. Αν κάνεις τέτοια μικρά βήματα για να βελτιώσεις το περιβάλλον σου, θα αποκτήσεις μια θετική δυναμική που, με τον καιρό, θα σου προσφέρει αισθητά αποτελέσματα.

Κάν' το συνήθεια: Σκέψου μια μικρή, θετική αλλαγή που μπορείς να κάνεις στο περιβάλλον σου, π.χ. να κάθεσαι στο τραπέζι για τουλάχιστον ένα γεύμα την ημέρα. Συνδύασε αυτήν τη νέα συμπεριφορά με μια συνήθεια που έχεις ήδη, όπως το να κοιτάζεις το τηλέφωνό σου για να δεις τι ώρα πρέπει να ξεκινήσεις να τρως. Έτσι, κοιτάζοντας το τηλέφωνό σου, σκέψου ότι είναι ώρα να καθίσεις για φαγητό. Κάθε φορά που τα καταφέρνεις, μην ξεχνάς να συγχαίρεις τον εαυτό σου. Αυτό θα σε βοηθήσει να γίνει κομμάτι της ρουτίνας σου.