True To Your Crew:
DE TSUGARU-SHAMISENSPELERS VAN LONDEN
"Ik was stomverbaasd en ontroerd toen ik het hoorde", vertelt Hibiki Ichikawa over zijn eerste kennismaking met het geluid van de Tsugaru-shamisen, een traditioneel, driesnarig Japans instrument dat kan worden beschreven als de sonische eenwording van een gitaar en een klein percussie-instrument.
Sensei Hibiki, de enige beroepsmuzikant op de Tsugaru-shamisen in Europa, en zijn leerlingen Luke Burns, Lux Sriranjan, Juliette Chatenier en Alessandra Freeston maken deel uit van een divers 40-koppig Londens gezelschap dat elkaar heeft gevonden in hun interesse in en de liefde voor de Tsugaru-shamisen.
Samen met terugkerende gastmuzikanten Akari Mochizuki en Takahiko Kiuchi, a.k.a. DJ Takaki, stapt de groep af van de conventionele shamisenmuziek en verleggen ze de grenzen van het geluid van het instrument. "De Tsugaru-shamisen staat voor evolutie", vertelt Enka-zangeres Akari. "De filosofie achter het instrument blijft hetzelfde, maar je drukt er je eigen muzikale stempel op."
De Tsugaru-shamisen is de populairste van drie soorten shamisen. De weergalmende tonen en elektrische klank doen denken aan een unieke combinatie van rock en volksmuziek. De groep brengt het herkenbare geluid door heel Londen ten gehore, van schallende groepssessies buiten Clapham Common tot lessen in de omgeving van Finchley Central.
"Zelfs als je nog nooit van het instrument hebt gehoord, zul je de klank herkennen", zegt Luke, een getalenteerde, maar bescheiden shamisenspeler die het instrument vier jaar geleden oppakte en ondertussen in een duo genaamd Denshonen speelt. "Je krijgt echt een band met mensen door je gedeelde interesse in zo'n niche-instrument."
Medegroepslid Lux kan zich daarin vinden: "Het was iets wat geen van mijn vrienden deed. Het was iets nieuws wat ik graag wilde doen en waardoor ik nieuwe mensen kon ontmoeten." Lux speelt nu twee jaar shamisen. "Er komen altijd nieuwe leden bij. Je kunt dus altijd je wijsheid aan iemand doorgeven, zelfs al heb je zelf nog genoeg te leren."
Elke persoonlijkheid brengt iets nieuws naar de Tsugaru-shamisen, want zoals DJ Takaki het zegt, weerspiegelt hoe je speelt je 'geest en instinct'. Geen twee geluiden zijn ooit hetzelfde.
"Je hebt maar drie snaren, maar kunt daarmee zoveel verschillende emoties voortbrengen", zegt Hibiki."De dikste snaar geeft een harder, theatraal geluid; de dunste snaar is stiller en melancholischer."
Alessandra, die net zestien is geworden en de stillere van de groep is, ontdekte de Tsugaru-shamisen twee jaar geleden en vond er een middel in om zichzelf uit te drukken met razendsnel, energiek spel. Ze hoorde Hibiki spelen op een plaatselijk muziekfestival en was meteen betoverd door het geluid. Ze ging meteen daarna naar huis en zei tegen haar moeder dat ze op les wilde.
Ook voor DJ Takaki, die normaal Duitse technobeats produceert, staan de verrassende klanken en veelzijdigheid van de Tsugaru-shamisen voor frisse nieuwe mogelijkheden op het gebied van elektronische muziek.
Hoewel er nog steeds weinig professionele shamisenmuzikanten buiten Japan zijn, maakt de Tsugaru-shamisen momenteel een 'renaissance' door, zoals Juliette het noemt. Door haar liefde voor Japanse rockbands met traditionele instrumenten kwam ze drie jaar geleden bij de groep terecht.
De groep ziet vol goede moed uit naar wat de toekomst zal brengen, en als het aan hen ligt, brengt die veel meer Tsugaru-shamisen, op de meest onverwachte plekken. "Een vriend van me speelt viool en Northumbrian smallpipes. Ik wil graag goed genoeg worden om die twee verschillende geluiden te kunnen combineren met de shamisen."
Met zulke diverse groepen en muzikanten die worden aangetrokken door de Tsugaru-shamisen, is het een geweldige tijd voor de groeiende internationale shamisencommunity.