Daha İyi Uyumak İçin Beynini Nasıl Kandırabilirsin?
Rehberlik
Daha uzun ve kaliteli uyumak için bakış açını değiştirmen yeterli olabilir. Araştırmaların da desteklediği bu yaklaşımı dene.
Yatak odan zifiri karanlık ve serin. Telefonunu bırakalı bir saat oldu. Son kahveni öğleden önce içmiştin. Her şeyi doğru yapıyorsun. Peki neden uykuya dalamıyorsun? Bu sorunun yanıtı zihninde olabilir.
Bununla perspektifi kastediyoruz. İnsanlar genellikle ya optimist ya da pesimist olur. Yapılan yeni araştırmalar, bu eğilimin seni sadece bilinç düzeyinde etkilemekle kalmadığını, ne kadar iyi uyuduğun konusunda da belirleyici olabileceğini işaret ediyor.
"Journal of Behavioral Medicine" dergisinde yayınlanan bir çalışmada, 3500'den fazla yetişkinden, önce dünya görüşlerini irdeleyen bir anket doldurmaları, sonra da uykuları hakkında bir kişisel değerlendirme testi yapmaları istendi. Araştırmacılar, daha optimist olan kişilerin uykuya dalma hızı, yatakta dönme sıklığı ve uyunan saat gibi faktörler açısından dinlenme kalitelerini oldukça iyi veya çok iyi olarak nitelendirme eğiliminde olduğunu buldu. Bu, bakış açısı hakkında bildiklerimizle örtüşüyor: Optimist kişiler her durumda daha iyi sonuçlar bekler ve bildirir.
Ancak araştırma ekibi, durumun bundan ibaret olmadığına inanıyordu. Şu sorular akıllarını kurcalıyordu: Optimist insanların daha kolay şekilde koşullara uyum sağlamasının ve gece uykuya dalmasının nedeni, hayata olumlu bir pencereden bakmaları mı? Yoksa yeterince dinlendikleri için mi kendilerini iyi hissediyorlar ve bu yüzden daha optimistler?
Ekip bu sorulara yanıt bulmak için beş yıl sonra aynı katılımcılarla deneyi tekrarladı. İlk deneyde daha optimist olup da iyi uyuyamayan kişilerin, pesimist olanlara kıyasla daha iyi uyumaya başladığı görüldü. Bir başka deyişle araştırmacılar, bu kişilerin tutumları değişmediği halde uyku değerlendirmeleri değiştiği için iyimser bir bakış açısının iyi uyuyabilmek açısından önemli bir faktör olduğu sonucuna ulaştı.
Elbette iyi dinlenmenin iyimser düşünmeye yardımcı olduğuna şüphe yok. Illinois at Urbana-Champaign Üniversitesi Sosyal Hizmet Okulunda doçent doktor olan çalışmanın yazarı Dr. Rosalba Hernandez, bunun iki taraflı bir ilişki olduğunu söylüyor: "Ne kadar çok uyursan duygusal ve fiziksel sağlığın o kadar iyi olur."
Üstelik döngünün tamamında zihin fiziksel gerçeklerden öncelikliymiş gibi duruyor: Kötü uyuduğuna inanmış olman, gerçekte kötü uyuduğun anlamına gelmiyor. Hernandez'in ilk çalışmasında katılımcılar uyku kalitesini öznel bir şekilde değerlendiriyordu, yani kendi uykularını değerlendirerek bir puan veriyorlardı. Ancak ikinci çalışmada araştırma ekibi, gece hareketi ölçen küçük bir cihaz kullanarak katılımcıların aslında nasıl uyuduğuna baktı ve işin bu kadar basit olmadığı ortaya çıktı. Araştırmacılar, kötü uyuduğunu söyleyen bazı katılımcıların aslında iyi uyuduğunu fark etti. Yani iyi uymadığını düşünen bir pesimist, aslında geceleri huzurlu bir şekilde uyuyor olabilir.
Tüm bunlar ne anlama geliyor? Profesyonel sporcular için uyku alanında uzmanlaşmış bir nörolog olan Dr. Christopher Winter, "Nasıl uyuduğun hakkındaki fikrin, gerçekte nasıl uyuduğundan daha önemlidir." diyor. Kendine gerçekte olduğundan daha iyi uyuduğuna inanmayı öğretirsen (örneğin, uykunun başı ile sonundaki bölünmüş kısımlar yerine gece 3 ile sabah 6 arasında kesintisiz uyuduğun üç saate odaklanırsan) kendini daha dinlenmiş hissedebilirsin. Ayrıca bu yaklaşım, artık gelecek uykularında sana yardımcı olabileceğini bildiğin iyimser bir bakış açısı kazanmana da yardımcı olacaktır.
İyi uymadığını düşünen bir pesimist, aslında geceleri huzurlu bir şekilde uyuyor olabilir.
Dr. Rosalba Hernandez, Illinois at Urbana-Champaign Üniversitesi Sosyal Hizmet Okulunda doçent doktor
Doğuştan optimist değilsen merak etme: Bunun üzerinde çalışabilirsin. Hernandez, küçük davranışların kendimizi daha pozitif hissetmemize yardımcı olabileceğini söylüyor. Örneğin, bugün başına gelen üç güzel olayı yazabilirsin (ne kadar küçük olursa olsun). Araştırmalar, bunun seni sakinleştirebileceğini ve daha iyi uyumanı sağlayabileceğini işaret ediyor. Alternatif olarak, gün içinde bir arkadaşına veya akrabana herhangi bir şey için teşekkür etmek amacıyla mesaj göndererek minnet duygusuna odaklanabilirsin. Ayrıca gönüllü çalışmalar yaparak, hatta ev arkadaşına bir iş için yardım ederek iyilik yapabilirsin. İyilik bulaşıcıysa belki iyi uyku da öyledir. Değilse bile önemli değil; en azından iyimser düşünmüş olursun.