Een plek in Kaboel waar vrouwen veilig kunnen sporten

Zodra je het Momtaz Yoga Center in het Afghaanse Kaboel binnenstapt, laat je het geweld van de door mannen gedomineerde binnenstad achter je en kom je in een oase van rust en ruimte terecht. Door de vele planten en lichte, hoge ramen lijkt het net alsof je in een normale yogastudio in een gewone stad bent. Dat is ook wel zo, maar het is meer dan dat.

Eigenaresse en yogalerares Fakhria Momtaz omhelst studente Farida Esmati, als vanouds, alsof er niets is veranderd. "Ik voel me nergens zo prettig en kalm als hier, zelfs niet in mijn eigen huis", fluistert Farida in Fakhria's oor. "Zo blij dat ik er weer ben." Het duurde een paar weken voor Farida twee jaar geleden de moed verzameld had om de studio voor het eerst te bezoeken, maar sindsdien is ze kind aan huis geworden. "Yoga heeft me gered", zegt ze. "Het heeft me uit een diepe depressie gehaald, heeft me zelfvertrouwen gegeven en me geleerd dat ik goed voor mezelf moet zorgen. Na elk bezoek voel ik me herboren, vrij, opgelucht, zonder pijn in mijn lichaam en geest."

Fakhria, die ooit met yoga begon nadat haar kantoorbaan haar rug- en nekklachten gaf, begint met de les. Ze vertelt de studenten om zich op het hier en nu te richten, op hun ademhaling te focussen en zelfverzekerd aan hun yogaflow te beginnen. "Ik ben yogaleraar geworden om vrouwen innerlijke rust en een gevoel van veiligheid te geven", zegt ze. Dat is geen makkelijke taak. Een paar maanden geleden nog moest ze zich verbergen omdat ze met de dood bedreigd werd. Er deden namelijk foto's de ronde van Fakhria die buiten in een park in het zuidwesten van Kaboel lesgaf om Internationale Yogadag te vieren. Ze zegt dat de groeiende invloed van de Taliban verontrustend is, maar dat het haar niet zal stoppen. "Zelfs als ik mijn vaderland weer moet verlaten, zal ik me blijven inzetten voor het welzijn van vrouwen en voor onze rechten in Afghanistan".

Terwijl de vrouwen de zonnegroet doen, passen Jafar Hoseini (links) en Habib Jawid in de wachtruimte op hun dochters, zodat hun vrouwen zich op het hier en nu kunnen richten en de buitenwereld even buiten kunnen sluiten. Het is meer dan kinderopvang: het is een teken dat er geleidelijk wat aan het veranderen is in het sociale leven in Kaboel.

Soms glippen de kinderen — zoals Asna (2) — eventjes naar binnen om hun moeders in actie te zien, waardoor de ruimte af en toe meer op een grote gezellige huiskamer lijkt dan een sportstudio. "Toen mijn moeder jong was bestond er nog geen veilige plek waar vrouwen konden sporten in Kaboel", zegt Fakhria. "Ik hoop dat al mijn werk en deze studio de weg vrijamken voor de volgende generatie."

Sinds de oprichting van de studio in 2016 is de ruimte, waarin ook het IT-bedrijf van Fakhria en haar man, Reza Momtaz, is gevestigd, een toevluchtsoord geworden voor meer dan 500 vrouwen. Haar studio is niet de eerste in het land, maar volgens haar is het wel de eerste die er in het openbaar voor uitkomt. "Het is belangrijk dat we ook het andere gezicht van Afghanistan laten zien, een positief gezicht", aldus Fakhria. Ze heeft grote plannen om deze boodschap ook buiten de studio te verspreiden. Het echtpaar Momtaz heeft een app ontwikkeld die yoga toegankelijk moet maken voor alle Afghanen, vooral voor vrouwen die hun huis niet uit mogen of kunnen.

De vrouwen gaan na de savasana niet meteen naar huis. Ze blijven allemaal nog even hangen, onder het genot van een stuk watermeloen. Dit is een ander voorbeeld van de manier waarop de Momtaz Yoga Studio meer is dan alleen een yogaruimte, in wezen zelfs meer is dan elke ruimte in Kaboel: het biedt een veilige omgeving waarin vrouwen worden aangemoedigd om vrij te denken en te handelen. Eén van de vaste gasten vraagt nieuwkomer Zarifa wat ze van de yogales vond. "Het was alsof ik naar een andere wereld werd meegevoerd", antwoordt ze. "Een wereld waar iedereen gelukkig was en in vrede met elkaar leefde." Op dat moment zakt de zon achter de gebouwen en keren de vrouwen terug naar huis, een beetje gelukkiger en hoopvoller dan aan het begin van de les.